Κυριακή 15 Μαρτίου 2020

Εξ αποστάσεως επανάληψη...Τελικό αίτιο

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση αποτέλεσε και αποτελεί μια επιλογή του συγκεκριμένου ιστολογίου και της διαχειρίστριάς του, της ερανίστριας, πάντα ως συνέχεια της διά ζώσης διδασκαλίας στην τάξη και με απώτερο σκοπό την καλύτερη και την πιο εποπτική εκμάθηση βασικών γνώσεων των επιμέρους μαθημάτων (Αρχαία Ελληνικά, Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία). Οι συνθήκες της υποχρεωτικής διακοπής μαθημάτων και του εγκλεισμού στα σπίτια μας, λόγω της πανδημίας του Κορωνοϊού, διαμορφώνουν μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Έτσι, εκτός από την ενδυνάμωση των οικογενειακών σχέσεών μας οι μαθητές έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο για διάβασμα και επαναλήψεις για την ύλη που έχουν διδαχθεί. Ως εκ τούτου, αφού διαβάσουν από τα σχολικά εγχειρίδιά τους τις διδακτικές ενότητες μπορούν να αξιοποιήσουν και την αρωγή που τους προσφέρει το διαδίκτυο, και συγκεκριμένα το παρόν ιστολόγιο.



Το τελικό αίτιο εκφράζεται με τους παρακάτω τρόπους:
  • τελική πρόταση
  • αναφορικοτελική πρόταση
  • τελική μετοχή
  • απαρέμφατο του σκοπού
  • έναρθρο απαρέμφατο του σκοπού σε γενική (κυρίως στον Θουκυδίδη)
  • αιτιατική του σκοπού
  • επιρρηματικό κατηγορούμενο του σκοπού
  • εμπρόθετος προσδιορισμός του σκοπού (ένεκα+ Γενική, υπέρ+Γενική, ...)
  • συμπερασματική πρόταση με ώστε και απαρέμφατο που εκφράζει σκοπό
Μια άσκηση μετασχηματισμού θα προσανατόλιζε τους μαθητές, ιδιαιτέρως της κατεύθυνσης Ανθρωπιστικών Σπουδών, να αναγνωρίσουν τη μορφή του τελικού αιτίου και στη συνέχεια να την μετατρέψουν σε ορισμένα, κατά περίπτωση, από τα υπόλοιπα υποδεικνυόμενα είδη.


Παράδειγμα: Αἱ νῆες ἦλθον ἳνα βοηθήσωσιν------------------τελική πρόταση

Μετασχηματισμοί: 1. Αἱ νῆες ἦλθον (ως) βοηθήσουσαι--------------τελική μετοχή

                                 2.Αἱ νῆες ἦλθον τοῦ βοηθησαι--------------έναρθρο απαρέμφ. του σκοπού σε γεν

                                 3. Αἱ νῆες ἦλθον βοηθοί---------------------επιρρηματικό κατηγ. του σκοπού

                                4. Αἱ νῆες ἦλθον ὣστε βοηθεῖν-------------συμπερασματική πρόταση με ώστε κ.                                                                                                     απαρέμφατο που εκφράζει σκοπό

                                 
  Η άσκηση αυτή συνηθίζεται στα λατινικά για την εμπέδωση του φαινομένου του τελικού αιτίου, μπορεί, όμως, να εφαρμοστεί και στα αρχαία ελληνικά με πολλαπλά οφέλη τόσο στην κατανόηση της θεωρίας των τελικών προτάσεων όσο και στην ενδυνάμωση της γραμματικής.

 Παρακάτω δίνονται μια σειρά ασκήσεις αναγνώρισης και μετασχηματισμού του τελικού αιτίου που βασίζονται σε πραγματικά παραδείγματα προερχόμενα από κείμενα της αττικής πεζογραφίας.








Βιβλιογραφία
Humbert, Jean. Συντακτικόν της αρχαίας ελληνικής γλώσσης / Jean Humbert · μετάφραση Γεωργίου Ι. Κουρμούλη. - 2η έκδ. - Αθήνα : Παπαδήμας Δημ. Ν., 2002

Τζάρτζανος, Αχιλλέας Α. Συντακτικόν της αρχαίας ελληνικής γλώσσης  Εκδόσεις Κυριακίδη Μονοπρόσωπη ΙΚΕ, 2016.

Κατεβαίνης, Κωνσταντίνος Σ. Συντακτικό της ελληνικής γλώσσας : Και κυρίως του αττικού πεζού λόγου: Χρήσιμο στους μαθητές, φοιτητές και καθηγητές της φιλολογίας / Κωνσταντίνου Σ. Κατεβαίνη, Χαράλαμπος Αθ. Μπάλτας. - Αθήνα : Παπαδήμας Δημ. Ν., 1990

Ασωνίτης, Νίκος Σ. Συντακτικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας : Σε 66 ενότητες: Για χρήση των μαθητών μέσης εκπαιδεύσεως και των υποψηφίων ανωτάτων σχολών / Νίκου Σπ. Ασωνίτη, Βασίλη Δ. Αναγνωστόπουλου. - Αθήνα : Βιβλιοεπιλογή, [χ.χ.]

Τα κειμενικά παραδείγματα αντλήθηκαν από:
 http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/composition/02.html







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου