Ανάλυση μετοχής σε δευτερεύουσα πρόταση

ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

• Διαπιστώνεται το είδος της μετοχής (επιθετική , χρονική...). Από αυτό εξαρτάται ο υποτακτικός σύνδεσμος (ή η αναφορική αντωνυμία) που θα χρησιμοποιηθεί και η έγκλιση σύμφωνα με το τρόπο εκφοράς των δευτερευουσών προτάσεων.
• Το υποκείμενο της μετοχής δίνει το πρόσωπο και τον αριθμό του ρήματος. Φυσικά, όταν η μετοχή γίνεται πρόταση, το υποκείμενο μπαίνει πάντοτε σε ονομαστική.
• Από το χρόνο που εξαρτάται η μετοχή (αρκτικό ή ιστορικό) επηρεάζεται η μετατροπή της οριστικής ή υποτακτικής του πλαγίου λόγου.
• Αν η μετοχή αναλυθεί σε δευτερεύουσα πρόταση με υποτακτική ή ευκτική, διατηρεί το χρόνο της.

ΕΙΔΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

• Η μετοχή ενεστώτα και παρακειμένου από ιστορικό χρόνο ισοδυναμεί με παρατατικό ή υπερσυντέλικο
• Η μετοχή μέλλοντα και αορίστου διατηρούν το χρόνο τους σε οποιαδήποτε έγκλιση κι αν αναλυθούν.
• Η μετοχή αορίστου, όταν αναφέρεται στο παρελθόν γίνεται οριστική όταν αναφέρεται στο μέλλον γίνεται υποτακτική ή ευκτική (χρονικοϋποθετική μετοχή)
• Οι υποθετικές, χρονικοϋποθετικές, αναφορικοϋποθετικές και εναντιωματικές μετοχές αναλύονται στις αντίστοιχες προτάσεις με βάση την απόδοση και το νόημα (υποθετικοί λόγοι).
• Οι τροπικές μετοχές δεν αναλύονται.
• Αν αναλύσουμε μια τελική μετοχή, τότε θα πρέπει να αλλάξει και ο χρόνος της μετοχής και να χρησιμοποιηθεί η υποτακτική αορίστου (ή οπως+ οριστική μέλλοντα)
• Η κατηγορηματική μετοχή μπορεί να αναλυθεί σε ειδική πρόταση με οριστική ή δυνητική έγκλιση (αν συνοδεύεται από το δυνητικό αν), όταν είναι του πλαγίου λόγου κρίσης (από ρήματα γνωστικά, αισθητικά, δείξης, αγγελίας).
• Η επιθετική μετοχή αναλύεται με τη δεικτική αντωνυμία ἐκεῖνος, -η, -ο, που τίθεται στην πτώση της μετοχής και την αναφορική αντωνυμία ὅς ἥ ὅ που μπαίνει πάντα σε ονομαστική, εφόσον αποτελεί υποκείμενο του ρήματος ανάλυσης της μετοχής

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ-ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Κῦρος συλλέξας στράτευμα ἐπολιόρκει Μίλητον
                                                          □(⇒┬ )Κῦρος ἐπεί συνέλεξε...
Μέγας γέγονε Φίλιππος ἀσθενής ὢν κατ’ ἀρχάς
                                                             □(⇒┬ )Φίλιππος εἰ καί ἦν ἀσθενής...
Ἡττηθέντων ἡμῶν οὐδείς ἄν ληφθείη
                                                              □(⇒┬ )εἰ ἡμεῖς ἡττηθείημεν...
Ἔπλεον πολεμήσοντες
                                                              □(⇒┬ )ἳνα οὗτοι πολεμήσωσι...
                                                                         ή ὅπως οὗτοι πολεμήσουσι

οἱ ἄνδρες εἰσὶν οἱ ποιοῦντες ὅ τι ἄν ἐν ταῖς μάχαις γίγνηται. __-- ἐκεῖνοι οἳ

 ποιοῦσι