Κυριακή 27 Απριλίου 2014

ΘΕΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΕΛΕΓΚΤΗ ΤΟΥ Μ. ΣΑΧΤΟΥΡΗ



Α. ΚΕΙΜΕΝΟ

Ο ΕΛΕΓΚΤΗΣ
΄Ενας μπαξές γεμάτος αίμα
είν’ ο ουρανός
και λίγο χιόνι
έσφιξα τα σκοινιά μου
πρέπει και πάλι να ελέγξω
τ’ αστέρια
εγώ
κληρονόμος πουλιών
πρέπει
έστω και με σπασμένα φτερά
να πετάω.
(Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο, 1958)

Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Ένα από τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Σαχτούρη είναι η εικονοποιία. Να βρείτε τρεις ιδεοπλαστικές εικόνες του ποιήματος που παραπέμπουν στη δύσκολη μεταπολεμική εποχή στην οποία αναφέρεται. (Μονάδες 15)
2. Οι λέξεις που χρησιμοποιεί ο ποιητής έχουν σχέση με το λεξιλόγιο της καθημερινής ομιλίας. Να εντοπίσετε τέσσερες λέξεις και να σχολιάσετε  τον  ρόλο τους στο ποίημα (Μονάδες 20)
3. Να σχολιάσετε τον τίτλο του ποιήματος (Μονάδες 20)
4. Ο χώρος του ποιήματος καλύπτει δύο επίπεδα: το γήινο και το ουράνιο. Αφού εντοπίσετε και σχολιάσετε τα δύο επίπεδα να αναπτύξετε την άποψή σας για το τι συμβολίζει ο ουρανός (Μονάδες 25)
5. Να συγκρίνετε, ως προς το περιεχόμενο και τη μορφή,  το ποίημα του Μίλτου Σαχτούρη "Ο Ελεγκτής" και το ποίημα του Ανέστη Ευαγγέλου "ο ποιητής"  ( Μονάδες 20)

Ο  π ο ι η τ ή ς

Είχε ανεβεί στην πιο ψηλή κορφή
κι η φωνή του, λευκό πουλί στον ουρανό.
Στους πρόποδες μυρμήγκιαζε πλήθος αμέτρητο
άκουγαν τη φωνή κι ολοένα ανέβαιναν
μίκραινε ο κύκλος και κρατούσαν ξύλα
μαχαίρια κράταγαν και πέτρες  και πλησίαζαν
ακούγονταν κραυγές σκοτώστε τον
να πέφτουν άρχισαν μετά οι πρώτες πέτρες
λάμψαν στον ήλιο τα μαχαίρια
κατάλαβε το τέλος του.
Όμως η φωνή του,
λευκό πουλί πέταγε πάνω απ’ τα κεφάλια τους
και δεν τη φτάναν οι κραυγές και τα μαχαίρια

 Επιμέλεια: Ελένη Παπαδοπούλου, φιλόλογος

Τρίτη 8 Απριλίου 2014

Μάθημα Λογοτεχνίας στη Βιβλιοθήκη

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ: Διαβάζουμε ποίηση και δημιουργούμε  μέσα στη σχολική βιβλιοθήκη  (ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ)

ΑΦΟΡΜΗ: ΣΕΦΕΡΗΣ-ΕΛΥΤΗΣ-ΡΙΤΣΟΣ

1. ΣΤΟΧΟΙ
1. Να αποκτήσουν οι μαθητές/τριες ουσιαστική επαφή με τη Λογοτεχνία κατά τρόπο ελκυστικό και άμεσο.
2. Να έλθουν σε επαφή με άλλες μορφές τέχνης π.χ. Μουσική, (μέσω μελοποιημένων έργων ποιητών), Κινηματογράφο.
3. Να μάθουν ενεργητικά και δημιουργικά και να εμπεδώσουν τις γνώσεις της Ν.Ε. Λογοτεχνίας και της Ν.Ε. Γλώσσας μέσω της βιωματική μάθησης.
4. Να αναπτύξουν γνωστικές δεξιότητες (σύγκρισης, αντιπαράθεσης, περιγραφής, ερμηνείας, ανάλυσης, επιχειρηματολογίας, αξιολόγησης, δημιουργικότητας) που μέσω των κατάλληλων δραστηριοτήτων θα μετουσιωθούν σε ικανότητα παραγωγής λογοτεχνικού λόγου.
5. Να διερευνηθούν και στη συνέχεια να καλλιεργηθούν και να αναδειχθούν ενδεχόμενες λογοτεχνικές κλίσεις των μαθητών/τριών.

2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
1η ΩΡΑ : Αφιέρωμα  στη ζωή και το έργο του Γ. ΣΕΦΕΡΗ , Ο. ΕΛΥΤΗ και Γ. ΡΙΤΣΟΥ 

ΑΦΟΡΜΗ: έργα των ποιητών (Ελένη, Επί ασπαλάθων, Στα χτήματα βαδίσαμε…, Άξιον Εστί, Ρωμιοσύνη, Επιτάφιος)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: α βλέπουμε D.V.D. του Υπουργείου Πολιτισμού για τη ζωή και το έργο των ποιητών. 
β ακούμε  μελοποιημένα έργα τους 
γ καταγράφουμε: Α. Το έργο, Β. τον συνθέτη, Γ. 
Παρατηρήσεις, Κρίσεις-Εντυπώσεις-Σχόλια-Σκέψεις-Συναισθήματα από την ακρόαση.  
δ ακούμε  τον ποιητή να απαγγέλλει αποσπάσματα από το έργο του. καταγράφουμε : 1.τις εικόνες, 2.τις υπερρεαλιστικές εικόνες. 
ε.Προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε  τα λογοτεχνικά ρεύματα από τα οποία επηρεάστηκαν οι ποιητές.
2η ΩΡΑ: προσπαθούμε σε μια στροφή σε ελεύθερο στίχο με ανάλογο θέμα να εκφραστούμε ποιητικά (Δημιουργική Γραφή)


3. ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΤΑ ΟΜΑΔΕΣ: σύγκριση κειμένων –εξαγωγή συμπερασμάτων.







Τρίτη 1 Απριλίου 2014

Εξάσκηση στο αδίδακτο θέμα

Αδίδακτο Κείμενο

Ἰσοκράτης, Περὶ ἀντιδόσεως, 15-16

Νῦν δὲ λέγει μὲν, ὡς ἐγὼ τοὺς ἥττους λόγους κρείττους δύναμαι ποιεῖν, τοσοῦτον δέ μου καταπεφρόνηκεν, ὥστ’ αὐτὸς ψευδόμενος ἐμοῦ τἀληθῆ λέγοντος ἐλπίζει ῥᾳδίως ἐπικρατήσειν. Οὕτω δέ μοι δυσκόλως ἅπαντα συμβέβηκεν, ὥσθ’ οἱ μὲν ἄλλοι τοῖς λόγοις διαλύονται τὰς διαβολὰς, ἐμοῦ δὲ Λυσίμαχος αὐτοὺς τοὺς λόγους μάλιστα διαβέβληκεν, ἵν’ ἢν μὲν ἱκανῶς δόξω λέγειν, ἔνοχος ὢν φανῶ τοῖς ὑπὸ τούτου περὶ τῆς δεινότητος τῆς ἐμῆς προειρημένοις, ἢν δ’ ἐνδεέστερον τύχω διαλεχθεὶς ὧν οὗτος ὑμᾶς προσδοκᾶν πεποίηκε, τὰς πράξεις ἡγήσησθέ μου χείρους εἶναι.

Παρατηρήσεις

1) α) ἐλπίζει, δόξω, φανῶ: Να γραφούν οι προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα ρήματα αυτά, να χαρακτηριστούν οι προτάσεις αυτές συντακτικά και να δικαιολογηθεί η έγκλιση με την οποία εκφέρονται.

β) κρείττους, ὑπὸ τούτου, διαλεχθείς, ὧν: Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι λέξεις αυτές.

2) α)κρείττους, χείρους: Να γραφούν οι άλλοι βαθμοί του αρσενικού και του ουδετέρου γένους των επιθέτων αυτών στην ίδια πτώση και στον ίδιο αριθμό.

β)  ἡγήσησθε: Να γραφεί το β’ ενικό πρόσωπο όλων των εγκλίσεων του μέσου αορίστου. συμβέβηκεν: Να γραφεί το β’ ενικό πρόσωπο όλων των εγκλίσεων του αορίστου β’.


Περὶ ἀντιδόσεως: Όπως δηλώνει στο προοίμιο ο Ισοκράτης, αιτία για τη συγγραφή του λόγου του  στάθηκε η διαπίστωση ότι πολλοί είχαν λανθασμένη αντίληψη για το πρόσωπό του. Αφορμή για τη διαπίστωση στάθηκε η παραπομπή του σε δίκη περὶ ἀντιδόσεως. Ο σωζόμενος λόγος, γραμμένος από τον Ισοκράτη σε ηλικία 82 ετών, δεν είναι αυτός που εκφωνήθηκε στη συγκεκριμένη περίσταση, αλλά ένας λόγος γραμμένος λίγο αργότερα με σκηνικό τη δίκη αυτή, που δίνει στον Ισοκράτη τη δυνατότητα να παρουσιάσει τον εαυτό του και να υπερασπιστεί τις παιδευτικές του ιδέες, τη φιλοσοφία του.