Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2014

"Το σπίτι" του Γιώργου Ιωάννου στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο



Στις 16 Φεβρουαρίου του 1985 «έφυγε» από τη ζωή ο μεγάλος πεζογράφος της Θεσσαλονίκης Γιώργος Ιωάννου. Καθόλου τυχαία, λοιπόν, η επιλογή της ημερομηνίας των εγκαινίων της μεγάλης μόνιμης έκθεσης του πολύτιμου αρχείου Γ. Ιωάννου, που πλέον βρίσκεται στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Θεσσαλονίκης.


«Είναι μεγάλη μας η χαρά που η οικογένεια Ιωάννου εμπιστεύθηκε στα χέρια μας το αρχείο του σπουδαίου λογοτέχνη. Σε έναν ολόκληρο όροφο του Βαφοπούλειου  στεγάζεται πλέον το αρχείο, ανοιχτό για μελετητές και ερευνητές», δήλωσε στον «ΑτΚ» η πρόεδρος του δ.σ. του Βαφοπούλειου, Θεοδώρα Λειψιστηνού.


Στον ιδιωτικό του χώρο,βγαίνοντας κανείς από το ασανσέρ στον έκτο όροφο του Βαφοπούλειου, ο οποίος πλέον ανήκει αποκλειστικά στο εν λόγω αρχείο, αντικρίζει τον καθρέφτη και την κρεμάστρα του Θεσσαλονικιού πεζογράφου, ακριβώς όπως στον προθάλαμο του σπιτιού του στην Αθήνα. Λίγο πιο δίπλα, η προτομή του.

«Προσπαθήσαμε στην έκθεση να στήσουμε ακριβώς το σπίτι του, με τα έπιπλά του, την οικοσκευή του και όλους τους πνευματικούς του θησαυρούς, τα βιβλία που συνέγραψε αλλά και όσα βιβλία υπογεγραμμένα του χαρίστηκαν από άλλους συγγραφείς. Προσπαθούμε να αναπαραστήσουμε όσο το δυνατόν πιο πιστά το διαμέρισμά του, με τακτοποιημένα τα προσφιλή του αντικείμενα και πράγματα της καθημερινότητάς του», εξηγεί σχετικά η ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια Ελλη Κοκκίνη.

Το περίφημο γραφείο του, με όλα τα μικροαντικείμενα της καθημερινότητάς του και τα γραπτά του. Το γραφείο δεν ήταν ποτέ άδειο από βιβλία και αντικέιμενα, όπως κεραμικά για παράδειγμα, που αγαπούσε ιδιαίτερα. Επίσης το κρεβάτι του, όπου ξεκουραζόταν. «Είναι το δεύτερο κρεβάτι του, όπου αναπαυόταν και διάβαζε, όχι αυτό στο οποίο κοιμόταν, με την μπάντα του κρεμασμένη στον τοίχο και ακριβώς πάνω τον αγαπημένο του πίνακα, του Τσαρούχη. Του το είχε χαρίσει ο ίδιος ο ζωγράφος, όπως βέβαια συνέβη και με ένα άλλο μεγάλο ζωγραφικό έργο που δεσπόζει στο χώρο, του Μανώλη Χάρου. «Εκεί διάβαζε την εφημερίδα του το μεσημέρι και το απόγευμα και τον έπαιρνε και λίγο ο ύπνος», λέει ο Μιχάλης Μυλαράκης, μέλος της οικογένειας Ιωάννου.


Σε άλλη γωνιά του χώρου, το πικάπ του με όλα τα αγαπημένα του βινύλια και δίσκους. Ανάμεσα σε αυτούς και της Αρλέτας, βέβαια, αγαπημένης του φίλης, στης οποίας το σπίτι έμενε στην Αθήνα, στα Εξάρχεια, και εκεί τον βρήκε και ο θάνατος. Σε άλλο σημείο, όχι μακριά, η παλιά του γραφομηχανή, «στην οποία έγραφε μόνο τα κείμενα σε ξένη γλώσσα», όπως εξηγεί η επιμελήτρια Ελλη Κοκκίνη. Λίγο πιο πέρα, η έγχρωμη τηλεόραση την οποία είχε αγοράσει σχεδόν μόλις βγήκαν οι έγχρωμες συσκευές, καθώς του άρεσε και απολάμβανε την παρέα της, ενώ συχνά αστειευόταν με την αδελφή του για το γεγονός ότι εκείνη ακόμη δεν είχε πάρει τη δική της. Ακόμη, τα φωτιστικά του, που ήταν φτιαγμένα από τον αδελφό του.

«Συχνά βλέπουμε σπίτια πνευματικών ανθρώπων που μοιάζουν με... μικρά μουσεία, έτσι όπως είναι γεμάτα μικροαντακείμενα, κυρίως, βέβαια, συναισθηματικής αξίας», τονίζει η κ. Κοκκίνη.
«Εφυγε πικραμένος»
Είκοσι εννέα χρόνια από το θάνατο του Γιώργου Ιωάννου, το τεράστιο, μεγάλης σημασίας για την ιστορία του πολιτισμού της χώρας αρχείο, ένα αρχείο που διεκδικείται από πολλούς φορείς και ξένα κράτη, ανοίγει στο κοινό της Θεσσαλονίκης - κοινό ειδικό, δηλαδή ερευνητές και μελετητές, φιλόλογοι κοκ αλλά και το ευρύτερο κοινό. «Πολλοί φορείς ζήτησαν το αρχείο του Ιωάννου, όμως, ήθελαν να το κομματιάσουν, να πάρουν μόνο συγκεκριμένα έργα, βιβλία ή αντικείμενα», λέει στον «ΑτΚ» ο ακαταπόνητος Μιχάλης Μυλαράκης, γαμπρός του Ιωάννου. Ο κ. Μυλαράκης για εβδομάδες ολόκληρες βρίσκεται στο Βαφοπούλειο και «καθοδηγεί», θα λέγαμε, το στήσιμο της έκθεσης, μια που ο ίδιος γνώριζε πολύ καλά και τον ιδιωτικό χώρο του λογοτέχνη αλλά και εξαντλητικές λεπτομέρειες για τη ζωή, την καθημερινότητα, την ψυχολογία, τη σκέψη του σπουδαίου πεζογράφου μέχρι τις τελευταίες του μέρες. «Εφυγε πικραμένος», προσθέτει ο ίδιος και είναι ορατή η συγκίνησή του.

Ο Μιχάλης Μυλαράκης, και αφού ανοίξει η έκθεση την ερχόμενη Κυριακή, θα παραμένει τα πρωινά 10.00 – 14.00 στο Βαφοπούλειο, στον έκτο όροφο, φροντίζοντας όλον αυτόν τον πνευματικό πλούτο, με την ίδια αφοσίωση που το κάνει σχεδόν τριάντα χρόνια τώρα. Είναι ένα ζωντανό μέρος του αρχείου αυτού, καθώς γνωρίζει πράγματα και μοιράζεται αφηγήσεις από τη ζωή του λογοτέχνη και συγγενή του. «Η οικογένειά του ήταν οι άγγελοί του. Μοιραζόταν τα πάντα μαζί τους», καταλήγει η κ. Κοκκίνη.

Εκπαιδευτικά προγράμματα, με τη μορφή διαδραστικού παιχνιδιού προκειμένου τα παιδιά να μπορούν να γνωρίσουν με διασκεδαστικό τρόπο τη ζωή και το έργο του Γ. Ιωάννου, θα πραγματοποιούνται κάθε Τρίτη και Πέμπτη από τις 19 Φεβρουαρίου, με υπεύθυνη τη Γεωργία Καρυπίδου. Τηλ. για πληροφορίες 2310/ 424.132.

πηγή:http://www.agelioforos.gr/

Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2014

Η Εξεταστέα ύλη για την Ελληνική Γλώσσα της Α΄Λυκείου 2014

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία
Στην εξεταστέα ύλη της Α΄ Τάξης του Ημερησίου ΓΕΛ περιλαμβάνεται:
α) η ύλη του Εγχειριδίου Γλωσσικής Διδασκαλίας της Α΄ Λυκείου των Ν. Μήτση, Ειρ. Ζαμάρου, Ι. Παπανδρέου·
β) η παρακάτω ύλη από το εγχειρίδιο Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι (Ξενοφών, Θουκυδίδης) των Κ. Διαλησμά, Α. Δρουκόπουλου, Ε. Κουτρουμπέλη, Γ. Χρυσάφη:
1. Εισαγωγή
α) Κεφάλαια Β΄ (Θουκυδίδης Ολόρου Αλιμούσιος) και Γ΄ (Ξενοφών Γρύλλου Ερχιεύς), (σελίδες 18-
28 και 29-33 αντίστοιχα).
2. Κείμενα
α) Ξενοφών, Ελληνικά, Βιβλίο Β΄ 
 ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Ι, 16-32
ΙΙ, 1-4
ΙΙ, 16-23
ΙΙΙ, 11-16 (από μετάφραση)
ΙΙΙ, 50-56
ΙV, 1-17 (από μετάφραση)
ΙV, 18-23
ΙV, 37-43
β) Θουκυδίδης, Βιβλίο Γ΄
  ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Γ’, 70
Γ’, 71-74
Γ’, 75
Γ’, 76-78
Γ’, 79-80
Γ’, 81
Γ’, 82-83 (από μετάφραση)

Νέα Ελληνική Γλώσσα
Για την Α΄ Τάξη Ημερησίου ΓΕΛ ισχύουν όσα αναφέρονται στις Οδηγίες διδασκαλίας του μαθήματος (εγκύκλιος με αρ. πρωτ. 139610/Γ2/1-10-2013 της Δ/νσης Σπουδών Δ/θμιας Εκπ/σης/Τμήμα Α΄).

Νέα Ελληνική Λογοτεχνία
Στην εξεταστέα ύλη της Α΄ Τάξης Ημερησίου ΓΕΛ περιλαμβάνονται μόνο δύο θεματικές Ενότητες: α) Τα φύλα στη Λογοτεχνία, β) Παράδοση και μοντερνισμός στη νεοελληνική ποίηση. Κατά τα λοιπά ισχύουν όσα αναφέρονται στις Οδηγίες διδασκαλίας του μαθήματος (εγκύκλιος με αρ. πρωτ. 139610/Γ2/1-10-2013 της Δ/νσης Σπουδών Δ/θμιας Εκπ/σης/Τμήμα Α΄).

Σάββατο 8 Φεβρουαρίου 2014

Η Αλληγορία του Σπηλαίου και τα Αντικλείδια

  Ο Πλάτωνας χρησιμοποιεί την αλληγορία του σπηλαίου για να δώσει παραστατικότερα  τη διαφορά ανάμεσα στα δύο επίπεδα του κόσμου, ανάμεσα δηλαδή στον κόσμο των αισθητών πραγμάτων και στον κόσμο των ιδεών. Στα αισθητά πράγματα συμπεριλαμβάνονται όλα όσα μας περιβάλλουν και γίνονται αντιληπτά με τις αισθήσεις μας, ενώ στον κόσμο των ιδεών βρίσκονται οι ιδέες όλων των πραγμάτων, οι οποίες σε αντίθεση με τα πράγματα του αισθητού κόσμου είναι αιώνια σταθερές, αναλλοίωτες και άυλες. Τα πράγματα που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται με τις αισθήσεις τους δεν είναι παρά αντίγραφα των ιδεών, αντίγραφα των όντως όντων που υπάρχουν μόνο στον κόσμο των ιδεών.





 Με μια δική του αλληγορία ο Γιώργης Παυλόπουλος επιχειρεί να τονίσει την αδυναμία των ποιητών να προσεγγίσουν την πραγματική φύση της Ποίησης. Η πόρτα της Ποίησης που παραμένει επίμονα κλειστή, οδηγεί τον Παυλόπουλο στο εύλογο συμπέρασμα πως ίσως τα ποιήματα που έχουν γραφτεί μέχρι τώρα, δεν είναι παρά αντικλείδια, ατελείς προσπάθειες δηλαδή των ποιητών να προσεγγίσουν την αληθινή υπόσταση της ποίησης.





Γ. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ  ΤΑ ΑΝΤΙΚΛΕΙΔΙΑ

Η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή.

Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς να βλέπουν
τίποτα και προσπερνούνε. 'Ομως μερικοί

κάτι βλέπουν, το μάτι τους αρπάζει κάτι
και μαγεμένοι πηγαίνουνε να μπουν.
Η πόρτα τότε κλείνει. Χτυπάνε μα κανείς

δεν τους ανοίγει. Ψάχνουνε για το κλειδί.

Κανείς δεν ξέρει ποιος το έχει. Ακόμη
και τη ζωή τους κάποτε χαλάνε μάταια

γυρεύοντας το μυστικό να την ανοίξουν.

Φτιάχνουν αντικλείδια. Προσπαθούν.
Η πόρτα δεν ανοίγει πια.
 Δεν άνοιξε ποτέ
για όσους μπόρεσαν να ιδούν στο βάθος
'Ισως τα ποιήματα που γράφτηκαν

από τότε που υπάρχει ο κόσμος
                                                               είναι μια ατέλειωτη αρμαθιά αντικλείδια
                                                                     για ν' ανοίξουμε την πόρτα της Ποίησης.

                                                      Μα η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή.

                                               Από τη συλλογή "Τα αντικλείδια", εκδ. Στιγμή

Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2014

Προτεινόμενο θέμα νεοελληνικής γλώσσας Γ΄Λυκείου (Παγκοσμιοποίηση)



Πολιτιστικές ταυτότητες και παγκοσμιοποίηση

         Υπάρχει η γνώμη ότι η παγκοσμιοποίηση αποτελεί φαινόμενο που σηματοδοτεί το τέλος της «μοντέρνας εποχής», της εποχής δηλαδή που ξεκινάει ουσιαστικά από τη δεύτερη επιστημονική επανάσταση τον 17ο αιώνα και που οδήγησε, δια μέσου της δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης τον 18ο αιώνα, στη σύνδεση των επιστημονικών ανακαλύψεων με την παραγωγή. Από την άποψη αυτή η παγκοσμιοποίηση δεν είναι παρά φυσική συνέπεια του Διαφωτισμού, όπως εκφράζεται ήδη από τον Καρτέσιο όταν γράφει ότι με την πρόοδο της γνώσεως και των επιστημών ο άνθρωπος θα καταστεί «κύριος και κάτοχος της φύσεως» αφού θα μπορεί να χρησιμοποιεί τη γνώση, για να παράγει χρήσιμα γι' αυτόν αποτελέσματα.
         Η παγκοσμιοποίηση προσφέρει ενότητα ατόμων, όχι προσώπων, γι’ αυτό και κατά τρόπο μυστηριώδη, ενώ προωθεί την παγκόσμια ενότητα, το κάνει ενθαρρύνοντας και καλλιεργώντας τις διακρίσεις μεταξύ εκείνων που ευδαιμονούν και εκείνων που δυστυχούν, προκαλώντας συχνά είτε συγκρούσεις συμφερόντων, είτε περιθωριοποίηση, αυτοεγκατάλειψη και επιτακτική απομόνωση όσων δεν κατορθώνουν να είναι αρκετά παραγωγικοί, ώστε να έχουν δικαίωμα στην ευδαιμονία. Θα μπορούσε, λοιπόν, συνοπτικά να θεωρήσει κανείς την παγκοσμιοποίηση ως ένα επινόημα ή κατασκεύασμα του συγχρόνου δυτικού ανθρώπου, ο οποίος δανείστηκε από τη φιλοσοφική και πολιτιστική παράδοσή του και συνέθεσε σε μια ενότητα τη γνωσιοκρατία, τη χρηστικότητα και την ατομοκρατία, προκειμένου να δημιουργήσει μια παγκόσμια κοινωνία ατόμων συνδεδεμένων μεταξύ τους με την επιδίωξη της ατομικής ευδαιμονίας δια μέσου της χρησιμοποιήσεως της γνώσεως ως εργαλείου αυξήσεως της παραγωγής δια της οικονομικής προόδου.
         Η παγκοσμιοποίηση είναι κατά συνέπεια άρρηκτα δεμένη με την οικονομική ανάπτυξη, την τεχνολογία και την ευδαιμονία του ατόμου. Γι’ αυτό και εμπεριέχει μια βαθιά αντίφαση, η οποία καθιστά δύσκολο, αν όχι αδύνατο,, τον χαρακτηρισμό της ως «καλού» ή ως «κακού» φαινομένου. Από το ένα μέρος, ενώνει τους λαούς και τους ανθρώπους και συντελεί στην υπέρβαση των συγκρούσεων, τον εκδημοκρατισμό της πολιτικής με την προώθηση των δικαιωμάτων του ατόμου, την αύξηση του πλούτου με τη βοήθεια της τεχνολογίας και της παραγωγής αγαθών από την οποία θα μπορούσαν να ωφεληθούν όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη μας. Από το άλλο μέρος, λόγω της ατομοκρατίας, καλλιεργεί την πλεονεξία και τη φιλαυτία, πράγμα που οδηγεί στην άδικη κατανομή του παραγόμενου πλούτου, επιτείνει τον ευδαιμονισμό με τον πολλαπλασιασμό των αναγκών χάριν της μεγαλύτερης παραγωγής και κατανάλωσης αγαθών, και υποτάσσει τα πάντα στην οικονομική δύναμη, η οποία χρησιμοποιεί τη γνώση για τους σκοπούς της, εξαγοράζοντάς την με τη λογική ότι τίποτε, άρα και η γνώση, δεν έχει νόημα, αν δεν παράγει αποτέλεσμα χρήσιμο για την ευδαιμονία του ατόμου.
         Η παγκοσμιοποίηση, λοιπόν, βασίζεται στην αντίληψη ότι πολιτισμός είναι στην ουσία ό,τι παράγει η γνώση ως «χρήμα», δηλαδή ως κάτι «χρήσιμο» για την ευδαιμονία του ατόμου. Ο «πολιτισμός» αυτός, λόγω της ατομοκρατίας του, ενώνει τους ανθρώπους στον κοινό άξονα της ευδαιμονίας, που εξασφαλίζει η οικονομική ευμάρεια, και καθιστά με τον τρόπο αυτό δευτερεύουσα ή, αν είναι εμπόδιο, εξοβελιστέα κάθε άλλη μορφή πολιτιστικής ενότητας των ανθρώπων.

         Είναι διάχυτος ο φόβος ότι η παγκοσμιοποίηση απειλεί με ισοπέδωση τις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες και αποβλέπει στην επιβολή μιας ενιαίας μορφής πολιτισμού σε παγκόσμια κλίμακα. Ο φόβος αυτός, με τη μορφή, τουλάχιστον, με την οποία συνήθως νοείται, δεν έχει σοβαρά ερείσματα. Διότι η έννοια της ελευθερίας και των δικαιωμάτων του ατόμου, την οποία βασίζεται η παγκοσμιοποίηση, δεν επιτρέπει τη βιαία επιβολή κανενός είδους πολιτισμού. Αν οι λαοί, για παράδειγμα, βρίσκουν τα κινηματογραφικά προϊόντα μιας χώρας πιο ελκυστικά από όσα τους προσφέρει η δική τους τέχνη, αυτό δεν σημαίνει τίποτε άλλο από το ότι δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν όσο αξίζει, αν αξίζει, το δικό τους πολιτισμό. Σημαίνει είτε ότι ο δικός τους πολιτισμός είναι κατώτερος του ξένου, είτε ότι η παιδεία τους δεν τους έμαθε την αξία του, αν δεν αλώθηκε βέβαια και η ίδια η παιδεία από τον «ξένο» αυτό πολιτισμό. Η παγκοσμιοποίηση, με άλλα λόγια, δεν απειλεί παρά μόνο τις πολιτιστικές ταυτότητες που έχουν ήδη ατονήσει και εξασθενήσει από μόνες, τους ως υπαρξιακά βιώματα του λαού, αυτές που έχουν περιπέσει σε «φολκλόρ» και που ούτως ή άλλως δεν προξενούν κανένα πρόβλημα στην παγκοσμιοποίηση.

Απόσπασμα από ομιλία του Μητρ. Περγάμου Ι. Ζηζιούλα,
σε Συνέδριο με θέμα την Παγκοσμιοποίηση

Ερωτήσεις

Α. Να δώσετε την περίληψη του κειμένου σε  80 – 100 λέξεις.
Μονάδες 25
Β1. «Είναι διάχυτος ο φόβος …κανενός είδους πολιτισμού». Να ανασκευάσετε τις  θέσεις του ομιλητή σε μια παράγραφο 90-100 λέξεων.
Μονάδες 12
Β2. Να επισημάνετε και να καταγράψετε τα επιχειρήματα του ομιλητή στην πρώτη και δεύτερη παράγραφο του κειμένου.
Μονάδες 8
Β3. Το κείμενο που διαβάσατε είναι ομιλία. Να διερευνήσετε αν υπάρχει διδακτικός τόνος σ' αυτό
Μονάδες 10
Β4. Να δώσετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: συντελεί, ευδαιμονία, ισοπέδωση, ελκυστικά, εξασθενήσει.
Μονάδες  5
Γ. Ως ομιλητής που παίρνετε το λόγο στο ίδιο συνέδριο, μετά τον  ομιλητή που προηγήθηκε , διαφωνείτε μαζί του και παρουσιάζετε τις σκέψεις σας , υποστηρίζοντας ότι η πολιτιστική ταυτότητα των μικρών χωρών κινδυνεύει και μάλιστα έντονα στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης από την κυρίαρχη διάθεση των ισχυρότερων, κίνδυνο που ωστόσο εσείς δε θεωρείτε αναπότρεπτο. Το κείμενό σας να έχει έκταση 500 – 600 λέξεων.
Μονάδες 40