Κυριακή 30 Ιουνίου 2013

Regressverbot και Μίλτος Σαχτούρης

  Ο Μίλτος Σαχτούρης παρουσιάζει το 1944 ποιήματα στο περιοδικό Τα Νέα Γράμματα και εκδίδει το 1945 την πρώτη, αναγνωρισμένη, ποιητική συλλογή του Η Λησμονημένη. Η κατάκτηση όμως της προσωπικής του γραφής έρχεται με τη δεύτερη συλλογή του Παραλογαίς. Ξέρομε πιστεύω όλοι τα αφηγηματικά δημοτικά τραγούδια (λ.χ. το τραγούδι «Του νεκρού αδελφού» με τον Κωνσταντίνο και την Αρετή) που ονομάζονται: παραλογές. Ο Σαχτούρης χρησιμοποιεί τον όρο, σ’ ένα βαθμό, καταχρηστικά, πάντως όμως μερικά ποιήματα της συλλογής έχουν μια μορφή αφηγηματική. Ωστόσο είναι επίσης νόμιμο, για έναν υπερρεαλιστή, η λέξη παραλογή να παραπέμπει στο παράλογο, εφόσον αρκετά από τα δημοτικά τραγούδια-παραλογές στηρίζονται στο παράλογο στοιχείο (όπως αίφνης είναι παράλογο να σέρνει ο πεθαμένος Κωνσταντής τη ζωντανή αδελφή του, για να τηρήσει την υπόσχεση που έδωσε, όταν ήταν κι αυτός ζωντανός, στη μάνα του). Και είναι επίσης ενδεικτικό της γνησιότητάς του ότι ο Σαχτούρης, με την (και όχι αποκλειστικά) υπερρεαλιστική αγωγή του, συναντά μόνος του, χωρίς έξωθεν βοήθεια, τις ρίζες του παράλογου στα δημοτικά μας τραγούδια.

Αλέξανδρος Αργυρίου, «Ο Μίλτος Σαχτούρης και ο υπερρεαλισμός». Διαδοχικές αναγνώσεις Ελλήνων υπερρεαλιστών, Εκδόσεις Γνώση, Αθήνα 21985, 221-222.


Τὰ δῶρα (από τη συλλογή "Παραλογαίς" - 1948)

Σήμερα φόρεσα ἕνα
ζεστὸ κόκκινο αἷμα
σήμερα οἱ ἄνθρωποι μ᾿ ἀγαποῦν
μιὰ γυναίκα μοῦ χαμογέλασε
ἕνα κορίτσι μοῦ χάρισε ἕνα κοχύλι
ἕνα παιδὶ μοῦ χάρισε ἕνα σφυρί

Σήμερα γονατίζω στὸ πεζοδρόμιο
καρφώνω πάνω στὶς πλάκες
τὰ γυμνὰ ποδάρια τῶν περαστικῶν
εἶναι ὅλοι τους δακρυσμένοι
ὅμως κανεὶς δὲν τρομάζει
ὅλοι μείναν στὶς θέσεις ποὺ πρόφτασα
εἶναι ὅλοι τους δακρυσμένοι
ὅμως κοιτάζουν τὶς οὐράνιες ρεκλάμες
καὶ μιὰ ζητιάνα ποὺ πουλάει τσουρέκια
στὸν οὐρανό

Δυὸ ἄνθρωποι ψιθυρίζουν
τί κάνει τὴν καρδιά μας καρφώνει;
ναὶ τὴν καρδιά μας καρφώνει
ὥστε λοιπὸν εἶναι ποιητής


Η ποιητική συλλογή ‘Παραλογαίς’ ενέπνευσε μια ομάδα μουσικών από τη Θεσσαλονίκη, τους ‘’Regressverbot’’

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου