Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2013

Ιλιάδα και Γενετική





Ποια σχέση  μπορεί να έχει  ο Ομηρος  και  η  Ιλιάδα  με την γενετική; Επειδή  στην εποχή  μας  όλα  είναι πιθανά, ακόμη  κι  αυτό, πράγματι  επιστήμονες  της γενετικής αποφάσισαν  να  μελετήσουν την  Ιλιάδα χρησιμοποιώντας  μεθόδους  της  επιστήμης  τους  προκειμένου  να προσδιορίσουν το  έτος συγγραφής της. Σύμφωνα  έτσι  με τη  μελέτη προέκυψε  ότι ο  Ομηρος -εφ΄ όσον  βεβαίως ήταν  ένας και όχι πολλοί οι συγγραφείς,  καθώς σήμερα οι απόψεις διίστανται _ έγραψε το ωραιότερο και  πλέον σύνθετο  έργο του,  την Ιλιάδα το 762 π.Χ. (με  προσθήκη ή  αφαίρεση 50 χρόνων).

Το σημαντικό  είναι,  ότι η  χρονολογία  αυτή   συμπίπτει με  εκείνη που προτείνουν  οι περισσότεροι  μελετητές  της  Ιλιάδας   καθώς  η γενική εκτίμηση  είναι.  ότι το ομηρικό έπος  γράφτηκε τον 8ο  π.Χ. αιώνα. Το  απροσδόκητο  επομένως  βρίσκεται στο  γεγονός,  ότι γι΄ αυτή την προσέγγιση χρησιμοποιήθηκαν  οι ίδιες  τεχνικές που  αποκωδικοποίησαν  τη γενετική ιστορία του ανθρώπου με την παρακολούθηση   της  μετάλλαξης των γονιδίων.

 Στην επιστημονική  ομάδα που επιχείρησε την  πρωτότυπη έρευνα  μετείχαν ένας εξελικτικός  θεωρητικός στο Πανεπιστήμιο του Reading της Βρετανίας ο Μαρκ Πάγκελ, ένας γενετιστής στο Πανεπιστήμιο της Ιατρικής και Οδοντιατρικής του Νιου Τζέρσεϋ,   ο Ερικ Αλτσούλερ  και η Αντρέα Καλίντ γλωσσολόγος στο Reading και το  Ινστιτούτο Sante Fe στο Νέο Μεξικό.

 «Οι γλώσσες συμπεριφέρονται όπως ακριβώς τα γονίδια», δηλώνει ο  Pagel. «Προσπαθήσαμε λοιπόν να τεκμηριώσουμε  τις κανονικότητες στη γλωσσική εξέλιξη και μελετήσαμε το λεξιλόγιο του Ομήρου ως  μέσο για να   δούμε αν η  γλώσσα εξελίσσεται   έτσι, όπως  πιστεύαμε.  Αν ναι, τότε θα  έπρεπε να βρούμε μία ημερομηνία για τον Ομηρο». Οι επιστήμονες   λοιπόν παρακολούθησαν τις  λέξεις στην  Ιλιάδα με  τον  ίδιο  τρόπο  με τον  οποίο παρακολουθούν τα  γονίδια στο γονιδίωμα.

Στο  έργο  τους χρησιμοποίησαν όμως  και  ένα  γλωσσικό εργαλείο που αποκαλείται «Swadesh word list» (από το  όνομα του  αμερικανού γλωσσολόγου Morris Swadesh  που το σχεδίασε στη δεκαετία του 1940 και του 1950).  «Αυτός ο κατάλογος περιλαμβάνει περίπου 200 έννοιες,  που εκφράζονται με λέξεις σε κάθε γλώσσα και κάθε πολιτισμό,  όπως λέξεις  για τα μέρη του σώματος, για χρώματα, για  συγγενικές σχέσεις  όπως πατέρας και μητέρα», είπε ο Pagel.

Στην  Ιλιάδα βρήκαν  173 από αυτές  και στη συνέχεια, μέτρησαν πόσο άλλαξαν. Εξέτασαν   επίσης την γλώσσα των Χετταίων, ενός λαού που υπήρξε κατά τη διάρκεια   του  Τρωικού πολέμου και  την σύγχρονη ελληνική, και εντόπισαν τις  αλλαγές   στις  λέξεις. Ακριβώς  δηλαδή,  όπως  μετριέται η γενετική ιστορία του ανθρώπου,   πηγαίνοντας  πίσω και  βλέποντας πως και πότε τα γονίδια μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου.

Οσο για τον  ίδιο τον Ομηρο  το μυστήριο της  ύπαρξής του φυσικά  παραμένει. «Είναι απίθανο να υπήρξε ποτέ ένα άτομο με το όνομα του Ομήρου, που να έγραψε την Ιλιάδα»,  δηλώνει  πάντως   Brian Rose, καθηγητής κλασικών σπουδών και επιμελητής  του  Τμήματος  Μεσογείου  στο Μουσείο του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. «Η  Ιλιάδα  είναι μία συλλογή προφορικών παραδόσεων που πηγαίνουν  πίσω στο 13ο αιώνα π.Χ. Πρόκειται για  ένα αμάλγαμα από πολλές ιστορίες που  επικεντρώθηκαν σε  συγκρούσεις σε μια συγκεκριμένη περιοχή της σημερινής  βορειοδυτικής Τουρκίας»,  προσθέτει.

 tovima.gr, 28/2/2013

Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2013

Ο Καρυωτάκης οιστρηλατεί τους νέους...

 Η ενασχόληση με τη λογοτεχνία, στην παθητική της διάσταση ( της εσωτερικής απόλαυσης και καλλιέργειας) και στην ενεργητική διάσταση (της δημιουργικής γραφής και διδακτικής προσέγγισης) είναι  εκπαιδευτικοί στόχοι της διδασκαλίας του μαθήματος στην Α΄Λυκείου. Είναι ιδιαίτερα εποικοδομητικό και εξαιρετικά συγκινητικό να απευθύνεσαι σε μαθητές που αναλαμβάνουν μαθησιακές πρωτοβουλίες παρουσίασης των γνώσεων που έχουν αποκομίσει μετά από την καθοδήγηση και την εμψύχωση που προσφέρεις ως δασκάλα μέσα στην τάξη.

 Η μαθήτρια Ευαγγελία Αλμπάνη μετά από έρευνα και μελέτη σχετικών κειμένων και δημοσιευμάτων καταθέτει τη δική της αναγνωστική προσέγγιση για την Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων του Κ. Καρυωτάκη. Το αποτέλεσμα της εργασίας της, νομίζω,  προδιαγράφει τη ''φιλολογική'' της ροπή.

Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2013

Ο Βερλαίν του Καρυωτάκη


ΜΠΑΛΑΝΤΑ 
ΣΤΟΥΣ ΑΔΟΞΟΥΣ ΠΟΙΗΤΕΣ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ

Από θεούς κι ανθρώπους μισημένοι,
σαν άρχοντες που εξέπεσαν πικροί,
μαραίνονται οι Βερλαίν· τους απομένει
πλούτος η ρίμα πλούσια και αργυρή.
Οι Ουγκό με «Τιμωρίες» την τρομερή
των Ολυμπίων εκδίκηση μεθούνε.
Μα εγώ θα γράψω μια λυπητερή
μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ’ναι.
[...]
Η μαθήτρια Μαρία Μούτα μάς παρουσιάζει τον ποιητή-ίνδαλμα για τον Καρυωτάκη


Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013

Παρακλαυσίθυρον: Ήρθα κι απόψε στα σκαλοπάτια σου




Κοιμώμενος Ἒρως. Μητροπολιτικὸ Μουσεῖο Νέας Ὑόρκης.

Παρακλαυσίθυρον 

Ένα αρχαίο ερωτικό ποίημα και θρηνητικό τραγούδι, που το τραγουδούσε μπροστά στην πόρτα του προσώπου που παρατούσε το ταίρι του,ή για να του εκμυστηρευτεί τον έρωτά του. Το ποίημα αυτό συνήθως, αν το εν λόγω άτομο δεν μπορούσε να το γράψει το ίδιο, παραγγελλόταν σε κάποιον ποιητή ή κάποια ποιήτρια στην αρχαία Ελλάδα!


   Ἐξ ἀμφοτέρων γέγονεν αἵρεσις· ἐζευγίσμεθα· τῆς φιλίης
   Κύπρις ἔστ' ἀνάδοχος· ὀδυνή μ' ἔχει, ὅταν ἀναμνησθῶ 
   ὡς κατεφίλει 'πιβούλως μέλλων με καταλιμπάνειν 
   ἀκαταστασίης εὑρετής. Χὠ τὴν φιλίην ἐκτικώς 
5 ἔλαβέ μ' Ἔρως, οὐκ ἀπαναίνομαι, αὐτὸν ἔχουσ΄ ἐν τῇ διανοίαι. 
   Ἄστρα φίλα καὶ πότνια Νὺξ συνερῶσά μοι παρά-
   πεμψον ἔτι με νῦν πρὸς ὃν Κύπρις ἔκδοτον ἄγει με 
   χὠ πολὺς Ἔρως παραλαβών. Συνοδηγὸν ἔχω 
   τὸ πολὺ πῦρ τοὐν τῇ ψυχῇ μου καιόμενον. Ταῦτά 
10 μ' ἀδικεῖ, ταῦτά μ' ὀδυνᾷ· ὁ φρεναπάτης, ὁ πρὸ τοῦ 
   μέγα φρονῶν, καὶ ὁ τὴν Κύπριν οὐ φάμενος εἶναί μοι τοῦ 'ρᾶν αἰτίαν, 
   οὐκ ἤνεγκε νῦν τὴν τυχοῦσαν ἀδικίην.
   Μέλλω μαίνεσθαι· ζῆλος γάρ μ' ἔχει, καὶ κατακαίομαι 
   καταλελειμμένη. Αὐτὸ δὲ τοῦτό μοι τοὺς στεφάνους 
15 βάλε, οἷς μεμονωμένη χρωτισθήσομαι. 
   Κύριε, μή μ' ἀφῇς ἀποκεκλειμένην· δέξαι
   μ'· εὐδοκῶ, ζηλῶ δουλεύειν. Ἐπιμανῶς ἐρᾶν
   μέγαν ἔχει πόνον, ζηλοτυπεῖν γὰρ δεῖ, στέγειν,
   καρτερεῖν· ἂν δ' ἑνὶ προσκαθῇ, μόνον ἄφρων ἔσει, 
20 ὁ γὰρ μονιὸς ἔρως μαίνεσθαι ποιεῖ. 
   Γίνωσχ' ὅτι θυμὸν ἀνίκητον ἔχω, ὅταν ἔρις
   λάβῃ με· μαίνομαι εἰ μονο-
   κοιτήσω, σὺ δὲ χρωτίζεσθ' ἀποτρέχεις. 
(papyrus = 173-100 av.)

Μετάφραση

Με κοινή μας επιλογή και σύμμαχο την αγαπημένη Αφροδίτη, γίναμε ταίρι.
Πονώ σα θυμάμαι που με φιλούσες επίμονα, σκορπίζοντας στο κορμί μου τόσο γλυκιά σύγχυση, ενώ είχες σκοπό να με παρατήσεις και να διαλύσεις την αγάπη μας.
Δεν αντιμάχομαι πια τον έρωτα που νιώθω.
Αγαπημένα άστρα και νύχτα δέσποινα, γλυκιοί συνεργοί, άσφαλτα στείλτε με σ” αυτόν, που κι η ίδια η Αφροδίτη έρμαιο μ” οδηγεί, εκεί, όπου ο μεγάλος Έρωτας περιμένει να με τυλίξει στα δεσμά του.
Συνοδοιπόρος μου η μεγάλη φλόγα που καίει τα σωθικά μου.
Ο λογοπλάνος μαυλιστής του νου μου, αυτός που από πάντα του μεγαλοπιανόταν, αγνόησε την αγάπη μου δίχως να φέρει βαριά την αδικία που μου “κανε.
Αυτό ειν” άδικο για με και με πεθαίνει.
Οργίζομαι!
Τρελαίνομαι!
Καίγομαι, μονάχη μου!
Αφέντη του νου, της καρδιάς και του κορμιού μου, χρωμάτισε πάλι την άδεια μοναξιά μου!
Δέξου με, που σου ζητώ διακαώς και με χαρά, να “μαι δούλα σου και μη με παραμερίζεις άκαρδα!
Μεγάλη οδύνη έχει ο μανιασμένος, χωρίς ανταπόκριση, έρωτας κι οδηγεί στη τρέλα.
Γιατί πρέπει να υπομένει, να καρτερά και να ψήνεται στις πύρινες γλώσσες της ζήλειας.
Μάθε πως σου “χω απέραντη κι ακατανίκητη οργή!
Τρελαίνομαι σα πλαγιάζω ολομόναχη στο κρεβάτι μας, ενώ εσύ αλλού δίνεις και παίρνεις χαρά!

Μετάφραση Πάτροκλος Χατζηαλεξάνδρου www.peri-grafis.com

Ένα σύγχρονο ''παρακλαυσίθυρον''



Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2013

Gracias, Grecia


  Με έναν δικό τους πρωτότυπο και ιδιαίτερο τρόπο, Ισπανοί μαθητές μαζί με τους καθηγητές τους, αποδίδουν τα εύσημα στην Ελλάδα για όσα έχει προσφέρει στην ανθρωπότητα μέχρι σήμερα.
Οι μαθητές από τη Μούρθια, έφτιαξαν ένα βίντεο με το οποίο ευχαριστούν την χώρα μας, μιλώντας μάλιστα και στα ελληνικά.

Το βίντεο για την ακρίβεια, έχει τίτλο "Gracias Grecia Nuestra herencia", που σημαίνει: Ευχαριστούμε Ελλάδα για την κληρονομιά μας.
Οι Ισπανοί αποτίουν φόρο τιμής στη χώρα μας για την προσφορά της μεταξύ άλλων, στη φιλοσοφία, στα μαθηματικά και στη μουσική.

Όπως λέει και ο καθηγητής λατινικών, Arístides Mínguez, που δείχνει να είναι μεγάλος λάτρης της Ελλάδας, στην αρχή του βίντεο, "περισσότερα πράγματα απ’ όσα νομίζετε είναι ελληνικά". Περισσότερα, στο 7λεπτο έργο τους.

Η Ελλάδα μέσα από τα μάτια των εφήβων μαθητών της Ισπανίας


Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου 2013

'' Το κουτί της Πανδώρας'' Προτεινόμενο θέμα Νεοελληνικής Γλώσσας Γ΄Λυκείου







«ΑΥΤΟ που χρειάζεται περισσότερο από καθετί άλλο ο 21ος αιώνας, είναι κοινωνική ελπίδα και ιστορικός ρεαλισμός», συμπέρανε σε μια ομιλία του στο Ιδρυμα Γκορμπατσόφ του Τουρίνου (αρχές Μαρτίου) ο ονομαστός μαρξιστής ιστορικός Eric Hobsbaum.

Φυσικά, η διαπίστωση κάθε άλλο παρά πρωτότυπη είναι. Φτάνει να θυμηθείτε λ.χ. το κουτί της Πανδώρας – το γαμήλιο «δώρο» που έστειλε στους μελλόνυμφους Προμηθέα και Πανδώρα ο Δίας, οργισμένος επειδή ο τιτάνας είχε πλάσει τους ανθρώπους… κι όταν ο αδερφός του Επιμηθέας είχε την αστοχασιά να το ανοίξει, ξεχύθηκαν από μέσα όλες οι συμφορές και οι οδύνες που θα ταλάνιζαν τους θνητούς… και το μοναδικό καλό που απόμεινε στο βάθος του κουτιού, ήταν η ελπίδα.
ΑΛΛΑ με τί υλικά να χτιστεί η ελπίδα για τους ανθρώπους του 21ου αιώνα;

Ο ίδιος ο Χομπσμπάουμ διεκτραγώδησε, στην ομιλία του, τα πολιτικά αδιέξοδα του καιρού μας, όπου «ακόμα και η κρατική ισχύς αποδυναμώνεται από την επίδραση των μη κρατικών οικονομικών παραγόντων» (διεθνές κεφάλαιο, επιχειρήσεις κλπ.).

Ομως, η τραγωδία είναι ακόμα πιο τραγική. Και μέγας θύτης αλλά και μέγα θύμα, ταυτόχρονα, είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, που καταστρέφει αλόγιστα κι ανελέητα την «παμμήτορα» (μάνα των πάντων) Γη.
ΠΑΛΙ για το Περιβάλλον θα μιλήσετε; (ίσως πουν μερικοί ανέμελοι). Μιλάω για τη ζωή, τη δική σας και των παιδιών σας. Γιατί ο κίνδυνος είναι πια άμεσος.

Σε έκθεση, που δημοσιεύτηκε απ’ τον ΟΗΕ τις προάλλες (30 Μαρτίου), 1.300 επιστήμονες από 95 χώρες, προειδοποιούν:
«H ανθρώπινη δραστηριότητα ασκεί τόση πίεση στις φυσικές λειτουργίες της Γης, ώστε η δυνατότητα των οικοσυστημάτων του πλανήτη να συντηρήσουν τις μελλοντικές γενεές, δεν μπορεί πια να θεωρείται σίγουρη».

Κι όταν λένε «μελλοντικές γενεές», πολλοί εννοούν 50 μόλις χρόνια! Δηλαδή, οι νεότεροι – όσοι γεννήθηκαν και θα γεννηθούν απ’ το 1985 και μετά, κινδυνεύουν να βιώσουν φριχτά τον – και να αποβιώσουν φριχτότερα από τον στραγγαλισμό και την ασφυξία του περιβάλλοντος. Και η (πασίγνωστη) τραγική ειρωνεία είναι πως όλοι, όλοι μας συμβάλλουμε σ’ αυτόν τον αυτοχειριασμό, το κατά δύναμιν έκαστος. Κυβερνήσεις και πολίτες.

«H κλιματική αλλαγή είναι παγκόσμιο θέμα. Απαιτεί συντονισμένη αντίδραση από όλον τον κόσμο, διαμήνυσε ο Γ. Γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, κατά την υπογραφή του Πρωτοκόλου του Κιότο για τη διάσωση του περιβάλλοντος, τον Φεβρουάριο. Και, πώς το είπε, ποιος τον ακούει; 141 χώρες υπέγραψαν το Πρωτόκολλο – αλλά ποιες και πόσο θα το τηρήσουν; Ακόμα καλύτερα: δεν το υπέγραψαν οι ΗΠΑ, ο μεγαλύτερος ρυπαντής της Γης, μια και εκπέμπει το 25% του διοξειδίου του άνθρακος και των άλλων αερίων που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη. Και αρνιούνται τη τζίφρα τους, επειδή, λέει, «θα έχει τεράστιο κόστος για τις αμερικανικές βιομηχανίες». Κόστος σήμερα – θάνατος αύριο…

H ΤΡΑΓΙΚΗ (και πάλι) αντίφαση είναι ότι όσο πληθαίνουμε κι όσο η τεχνολογία καλυτερεύει τον τρόπο ζωής μας, τόσο πιο γρήγορα σκάβουμε τον τάφο μας.
Τα τελευταία 40 χρόνια, ο πληθυσμός της Γης αυξήθηκε από 3 σε 5 δισεκατομμύρια. Ταυτόχρονα, η τεχνολογία, που μας παρέχει περισσότερη τροφή και ανέσεις, εκμεταλλεύεται εξαντλητικά, μέχρις αφανισμού, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές. Το βιβλικό «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε (γεμίσετε) και κατακυριεύσατε την γην» έγινε «… κατακυριεύσατε και καταστρέψατε την Γην – και θα το πληρώσετε πανάκριβα όλοι σας…».

ΠΟΥ, λοιπόν, ν’ αναζητήσουμε την ελπίδα; Μήπως στις διακρατικές σχέσεις, στις σχέσεις κράτους και πολίτη, στις σχέσεις μεταξύ των ατόμων; Πώς; Σε μια κοινωνία που γίνεται όλο και πιο βάρβαρη, όλο και πιο ανασφαλής, όλο και πιο απάνθρωπη; Σε μια κοινωνία, όπου η βία, η καταπίεση, η εκμετάλλευση, η κερδοσκοπία, η ανθρωποφαγία έχουν γίνει ο άνομος νόμος της καθημερινότητας; Σε μια κοινωνία, όπου «το αύριο πια σαν αύριο δεν μοιάζει», αφού η κάθε μέρα δεν φέρνει παρά αθλιότητες, συμφορές, εξολοθρεμούς, απόγνωση;

Ο ποιητής Σιμωνίδης ο Αμοργίνος έγραφε: «Ελπίς δε πάντας κ‘απιπειθείη τρέφει» (H ελπίδα και η πίστη τρέφουν τους πάντες)*: Αλλά, έτσι όπως πάμε, ούτε αυτά τα έσχατα καταφύγια θα μπορούν να μας τρέφουν πια…

Μάριος Πλωρίτης, 10-4-2005, Εφημερίδα Το Βήμα

ΘΕΜΑΤΑ
1. Να αποδοθεί περιληπτικά το νόημα του κειμένου (80-100 λέξεις)  (25 μον.

2. Σε ποιο κειμενικό είδος ανήκει το κείμενο και ποιες μορφές πειθούς έχει χρησιμοποιήσει ο συντάκτης του;                        (5 μον.)

3. Σύμφωνα με τον Μ. Πλωρίτη, πού και πώς μπορούμε να αναζητήσουμε την ελπίδα σ’ έναν κόσμο που αντιμετωπίζει περιβαλλοντικά προβλήματα;                                                            (10 μον.)

4. α. Να βρείτε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις .
        β.  … ο άνομος νόμος της καθημερινότητας: Ποιο σχήμα λόγου εντοπίζετε στη φράση;                                                                (10 μον.)

5. « Όσο η τεχνολογία καλυτερεύει τον τρόπο ζωής μας, τόσο πιο γρήγορα σκάβουμε τον τάφο μας.». Να αναπτύξετε μια παράγραφο με αντίθεση, με βάση το προηγούμενο νόημα.                                    (10 μον.)

6. Αναλαμβάνετε να γράψετε ένα άρθρο για το σχολικό περιοδικό του Λυκείου σας, στο οποίο θα παρουσιάσετε τους κινδύνους που εγκυμονεί η αλόγιστη  εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος και θα προτείνετε τρόπους ατομικής και ομαδικής δράσης για την αποσόβηση των παραπάνω κινδύνων.                                                   (40 μον.)

Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2013

Ερευνητική εργασία: Τα τρόφιμα στη ζωή μας


Project: Τα τρόφιμα στη ζωή μας
Τάξη: Α΄Λυκείου
Δύναμη: 11 μαθητές
Καθηγήτρια: Ελένη Παπαδοπούλου ΠΕ02
Α΄Τετράμηνο σχολικού έτους 2012-2013

  Στην ερευνητική εργασία με θέμα: ''Τα τρόφιμα στη ζωή μας'' οι μαθητές εξέτασαν τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων, εστιάζοντας σ’ αυτές των εφήβων. Οδηγήθηκαν επαγωγικά στη διαπίστωση ότι η μεσογειακή διατροφή αποτελεί την πιο υγιεινή διατροφή που συμβάλλει στην ευζωία και στη μακροβιότητα. Ειδικά, επικεντρώθηκαν στα ανυπέρβλητα οφέλη των λαχανικών και των φρούτων, που παράγονται, βέβαια, χωρίς τη χρήση βλαβερών ουσιών (φυτοφάρμακα) και την κατάχρηση χημικών λιπασμάτων. Σ’ αυτό το πλαίσιο, διερευνήθηκαν τα είδη της γεωργίας και των καλλιεργητικών μεθόδων της. Η επιτόπια έρευνα στο αγρόκτημα της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης ενίσχυσε τα πορίσματά τους : ότι η βιολογική και απαλλαγμένη από χημικές ουσίες γεωργία προσφέρει ασφαλή για τον άνθρωπο προϊόντα.

  Ακόμη, δόθηκε η ευκαιρία στους μαθητές να ασχοληθούν και με την κτηνοτροφία και τις γενετικά τροποποιημένες τροφές των γαλακτοφόρων ζώων που παράγουν έτσι χαμηλής διατροφικής αξίας γάλα. Παράλληλα, οι μαθητές εκπόνησαν ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής με υψηλής διατροφικής αξίας φαγητά, που παρασκεύασαν οι ίδιοι, και με χαμηλό κόστος.

  Τέλος, ασχολήθηκαν με τις επιπτώσεις της διατροφής στην υγεία των ανθρώπων. Η επιμορφωτική επίσκεψη του γιατρού-καρδιολόγου κ. Γιαννόγλου Δημήτριου από το Ελληνικό Καρδιολογικό Κέντρο τους έδωσε κίνητρα για να εξετάσουν τα καρδιαγγειακά προβλήματα, την παχυσαρκία και την ανορεξία ως αρνητικά παρεπόμενα της ανορθολογικής σχέσης του ανθρώπου με τη διατροφή του.