Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου 2012

Ένα επίκαιρο θέμα; Ή μια άσκηση παραγωγής λόγου;



 Νέες τεχνολογίες και εκπαίδευση 

  Προκειμένου να κατανοήσουμε την επανάσταση που μπορεί να επιφέρει η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση είναι απαραίτητο να ξεκινήσουμε από την επίδραση που έχουν ασκήσει οι τεχνολογίες αυτές στην κοινωνία, την οικονομία, την πολιτική, την ιατρική και άλλους τομείς. Αν περιοριστούμε, για χάρη συντομίας, μόνο στο ραδιόφωνο και το κασετόφωνο, την τηλεόραση και το βίντεο, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι άλλαξαν τον τρόπο ζωής των μελών των κοινωνιών στις οποίες επικράτησαν πολύ πριν αξιοποιηθούν στην εκπαίδευση.

      Το εκπαιδευτικό μας σύστημα αποτελεί ένα κομμάτι της κοινωνίας και αντικατοπτρίζει τις αρχές και τα ιδανικά της. Εντούτοις, δε φαίνεται να ακολουθεί την πρόοδο που έχει συντελεστεί σε αυτή με τον ίδιο ρυθμό. Το μοντέλο διδασκαλίας που βασίζεται στο μοναδικό βιβλίο, το δάσκαλο-αυθεντία και το παραδοσιακό διαγώνισμα αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος που δεν έχει μεταβληθεί σημαντικά τα μεταπολεμικά χρόνια. Παράλληλα, όμως, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ένα πλήθος αλλαγών που σημειώθηκαν σε επίπεδο υποδομών και περιεχομένου στην ελληνική εκπαίδευση. 

     Οι συνέπειες αυτής της ασυμβατότητας ανάμεσα στην τεχνολογικά αναπτυγμένη κοινωνία και στην προσκολλημένη στο παρελθόν εκπαίδευση μπορεί να αποβούν αρνητικές για τους μαθητές. Κάποιοι από αυτούς μεγαλώνουν σε ένα τεχνολογικά αναπτυγμένο περιβάλλον, γεμάτο από ποικίλες και εναλλασσόμενες εικόνες και πηγές πληροφόρησης, με αποτέλεσμα να βρίσκουν το σχολείο βαρετό και ανίκανο να τους εμπνεύσει και να τους ανοίξει νέους ορίζοντες και ενδιαφέροντα. Η πλειοψηφία των παιδιών, όμως, κάνει περιορισμένη ή καθόλου χρήση αυτών των τεχνολογικών επιτευγμάτων. Αν το σχολείο δεν τους παρέχει τρόπους πρόσβασης σε αυτά, τότε θα χάσουν μια σημαντική ευκαιρία να προετοιμαστούν για την Κοινωνία της Πληροφορίας στην οποία καλούνται να ενταχθούν. Έτσι, η ένταξη των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση μπορεί να συντελέσει σε μεγάλο βαθμό στην κατάργηση των ποικίλων ανισοτήτων.    

  Για να πραγματοποιηθεί η ενσωμάτωση των τεχνολογιών στην εκπαίδευση επιβάλλονται αρκετές αλλαγές. Θα πρέπει οι εκπαιδευτικοί να ξαναγυρίσουν στα θρανία, για να εκπαιδευτούν στις νέες τεχνολογίες και στους τρόπους αξιοποίησής τους στην τάξη. Αντίστοιχα, πρέπει να προσαρμοστούν και οι μέθοδοι αξιολόγησης του εκπαιδευτικού αποτελέσματος. Η αξιολόγηση αυτή πρέπει να πάψει να είναι μηχανιστική, αλλά να επικεντρώνεται περισσότερο στη διαδικασία μάθησης, στην πορεία του μαθητή προς την κατάκτηση της γνώσης. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού διαμορφώνεται σε αυτόν του βοηθού που καθοδηγεί, παρατηρεί και επεμβαίνει καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας. Με τον τρόπο αυτό αξιολογείται όχι μόνο η επίδοση του μαθητή, αλλά και η απόδοση του συστήματος.

   Οι νέες τεχνολογίες έφεραν επαναστατικές αλλαγές σε παγκόσμια κλίμακα. Η εξάπλωσή τους επέφερε σε μεγάλο βαθμό την παγκοσμιοποίηση στην αγορά και στην οικονομία.. Τα νέα δεδομένα δεν άφησαν ανεπηρέαστη τη χώρα μας. Είναι χρέος της κοινωνίας να προσφέρει στα παιδιά την απαραίτητη εκπαίδευση για να επιβιώσουν, αλλά και να διακριθούν στο τεχνολογικά αναπτυγμένο παγκοσμιοποιημένο μέλλον του κόσμου. Η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται σε νέα δεδομένα, να εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες των παιδιών, αλλά και να ανοίγει νέους δρόμους. Επομένως, δεν μπορούμε να αφήσουμε τις νέες γενιές να πορεύονται στο μέλλον με τα δεκανίκια του παρελθόντος.
Κωνσταντίνα Οικονόμου, Νέα Παιδεία,2004,(διασκευή)

Ερωτήσεις:
Α 1. Να γράψετε περίληψη του κειμένου(100-120 λέξεις). 
 (μονάδες 25)

Β1. « η ένταξη των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση μπορεί να συντελέσει σε μεγάλο βαθμό στην κατάργηση των ποικίλων ανισοτήτων". Χρησιμοποιώντας το παραπάνω απόσπασμα ως θεματική περίοδο να γράψετε μια παράγραφο που να αναπτύσσεται με αιτιολόγηση και παραδείγματα.
(μονάδες 12)
Β2.(α) Να γράψετε τον τρόπο πειθούς και ένα μέσο πειθούς που χρησιμοποιεί η συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο (Προκειμένου να κατανοήσουμε …αξιοποιηθούν στην εκπαίδευση).
Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία από το κείμενο.   
  (μονάδες 3)  
      (β) Να γράψετε, αναφέροντας τα σχετικά στοιχεία του κειμένου, τα δομικά μέρη της  τελευταίας    παραγράφου (Οι νέες τεχνολογίες έφεραν … με τα δεκανίκια του  παρελθόντος).
 (μονάδες 3)  
 Β3.(α) Να αντικαταστήσετε την καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις των πιο κάτω φράσεων με μια συνώνυμή της, έτσι ώστε να μην αλλάξει το  νόημα των φράσεων ούτε ο γραμματικός τύπος των λέξεων: 
 αντικατοπτρίζει τις αρχές και τα ιδανικά της 
 έφεραν επαναστατικές αλλαγές  
  (μονάδες 2)   
    (β).  Να αναλύσετε τις πιο κάτω λέξεις στα συνθετικά τους μέρη:   
       τεχνολογιών            
       συντομίας       
      ανεπηρέαστη   
  (μονάδες 3)   

Β4.  Να γράψετε (α) ένα παράγωγο ουσιαστικό και (β) ένα παράγωγο επίθετο για το καθένα από τα πιο κάτω ρήματα:
 περιοριστούμε
   αποβούν
  επιβάλλονται 
 προσφέρει  
(μονάδες 4)

Β5. Ποια νοηματική σχέση δηλώνουν οι διαρθρωτικές λέξεις – φράσεις του κειμένου: «Εντούτοις  ... » (δεύτερη παράγραφος), «Παράλληλα ... » (δεύτερη παράγραφος),  « Έτσι, ... » (τρίτη παράγραφος),  «Με τον τρόπο αυτό, ... » (τέταρτη παράγραφος), 
(μονάδες 8 )


Γ1.     «Οι νέες τεχνολογίες έφεραν επαναστατικές αλλαγές σε παγκόσμια κλίμακα». 
Σε άρθρο που θα δημοσιευθεί στο περιοδικό του σχολείου σας να αναφερθείτε στη θετική συμβολή των νέων τεχνολογιών στους τομείς της εκπαίδευσης, της οικονομίας και της ιατρικής (500-600 λέξεις)
(μονάδες 40)   

Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2012

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ: Σύμπτυξη προτάσεων




ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ   ΠΡΟΤΑΣΗΣ   ΜΕ   ΜΕΤΟΧΗ (ΣΥΜΠΤΥΞΗ)
Μεθοδολογία
  1.       Διαγραφή του συνδέσμου (αν η πρόταση είναι δευτερεύουσα)
  2.       Χρόνος μετοχής: επιλέγεται ανάλογα με τον χρόνο του ρήματος
  3.       Γένος, αριθμός μετοχής: επιλέγεται ανάλογα με το υποκείμενο της μετοχής που θα σχηματίσουμε: ενεργητικά αν πρόκειται για μετοχή ενεστώτα/μέλλοντα, παθητικά αν πρόκειται για μετοχή παρακειμένου και ενεργητικά αν πρόκειται για μετοχές αποθετικών/ημιαποθετικών ρημάτων
  4.       Πτώση μετοχής: α) αν το υποκείμενο της μετοχής ταυτίζεται με αυτό του ρήματος, τότε η μετοχή τίθεται σε ονομαστική (συνημμένη στο υποκείμενο), β) αν το υποκείμενο της μετοχής ταυτίζεται με το αντικείμενο του ρήματος, τότε η μετοχή τίθεται σε αιτιατική/δοτική (συνημμένη στο αντικείμενο) γ) αν το υποκείμενο της μετοχής δε σχετίζεται με τους κύριους όρους της πρότασης , τίθεται σε αφαιρετική πτώση (αφαιρετική απόλυτος).
  5.       Η μετοχή τίθεται στην ίδια πτώση με το υποκείμενό της.
  6.       α) οι βουλητικές, ενδοιαστικές προτάσεις, προτάσεις του quominus, quin μετατρέπονται σε τελικό απαρέμφατο, β) οι τελικές, συμπερασματικές προτάσεις μετατρέπονται σε απαρέμφατο του σκοπού.

Παραδείγματα




(21) Nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est

     Μετοχή Παρακειμένου, υποκείμενο aurum, αφαιρετική απόλυτος μετοχή

       Nam Pisaurum dicitur illic auro pensato.

(24) Paucis post diebus cum Ennius Nasicam a ianua quereret, exclamavit Nasica se domi non esse.

    Μετοχή Ενεστώτα, υποκείμενο Ennius, αφαιρετική απόλυτος μετοχή

        Paucis post diebus exclamavit Nasica se domi non esse Ennio eum a ianua querente.

(24) Ego cum te quaererem, ancillae tuae credidi te domi non esse.

     Μετοχή Ενεστώτα, υποκείμενο ego, μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο

       Ego te quaerens, ancillae tuae credidi te domi non esse.

Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου 2012

Μνησιπήμων πόνος : 41 χρόνια από τον θάνατο του Γιώργου Σεφέρη




Ο Γιώργος Σεφέρης, ο πρώτος Έλληνας που βραβεύτηκε με το Νόμπελ λογοτεχνίας το 1963, πέθανε σαν σήμερα στις 20 Σεπτεμβρίου του 1971.

«Mας έλεγαν θα νικήσετε όταν υποταχθείτε.
Yποταχθήκαμε και βρήκαμε τη στάχτη.
Mας έλεγαν θα νικήσετε όταν αγαπήσετε.
Aγαπήσαμε και βρήκαμε τη στάχτη.
Mας έλεγαν θα νικήσετε όταν εγκαταλείψετε τη ζωή σας.
Bρήκαμε τη στάχτη.
Mένει να ξαναβρούμε τη ζωή μας
Tώρα που δεν έχουμε πια τίποτα»

Γιώργος Σεφέρης

Ο Γιώργος Σεφέρης γεννήθηκε το 1900 στη Σμύρνη. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Σεφεριάδης Σε ηλικία 14 ετών μετακόμισε με την οικογένεια του στην Αθήνα. Ξεκίνησε να σπουδάζει νομικά στην Αθήνα και συνέχισε τις σπουδές του στη Γαλλία. Άρχισε την καριέρα του ως διπλωμάτης και εργάστηκε ως Ακόλουθος της Ελληνικής Κυβέρνησης, Πρόξενος, Πρέσβης, Σύμβουλος πρεσβειών και Διευθυντής Τύπου. Το 1931 κάνει τα πρώτα του βήματα στην ποίηση δημοσιεύοντας την ποιητική συλλογή Στροφή. Ακολούθησαν: Το Μυθιστόρημα, Η Γυμνοπαιδία, Το Ημερολόγιο καταστρώματος και η Κίχλη. Ανανέωσε την ελληνική ποίηση και ήταν αυτός που εισήγαγε το πνεύμα του σουρρεαλισμού στην Ελλάδα. Επηρεάστηκε από την Γαλλική ποίηση και κατά την διάρκεια της καριέρας του μετέφρασε αρκετούς ξένους ποιητές. Επίσης ασχολήθηκε και με τη συγγραφή μυθιστορημάτων (Έξι νύχτες στην Ακρόπολη) και δοκιμίων. 

Το 1963 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας Κατά την διάρκεια της ποιητικής του καριέρας είχε τιμηθεί με το έπαθλο "Κωστή Παλαμά", με το βραβείο ποίησης της Αγγλίας "Φόυλ" και κατείχε την θέση του επίτιμου διδάκτορα του πανεπιστημίου Καίμπριτζ. Το 1969 κυκλοφορεί στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό η "διακήρυξή" του εναντίον της δικτατορίας. 

Πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου του 1971 στη διάρκεια της δικτατορίας και η κηδεία του απέκτησε χαρακτήρα αντιδικτατορικής εκδήλωσης.

ΤΕΛΕΥΤΑlΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ

Λίγες οι νύχτες με φεγγάρι που μ' αρέσαν.
Τ' αλφαβητάρι των άστρων που συλλαβίζεις
όπως το φέρει ο κόπος της  τελειωμένης μέρας
και βγάζεις άλλα νοήματα κι άλλες ελπίδες,
πιο καθαρά μπορείς να το διαβάσεις.
Τώρα που κάθομαι άνεργος και λογαριάζω
λίγα φεγγάρια απόμειναν στη μνήμη~
νησιά, χρώμα Θλιμμένης Παναγίας, αργά στη χάση
ή φεγγαρόφωτα σε πολιτείες του βοριά ρίχνοντας κάποτε
σε ταραγμένους δρόμους ποταμούς και μέλη ανθρώπων
βαριά μια νάρκη.
Κι όμως χτες βράδυ εδώ, σε τούτη τη στερνή μας σκάλα
όπου προσμένουμε την ώρα της  επιστροφής μας να χα-
    ράξει
σαν ένα χρέος παλιό, μονέδα που έμεινε για χρόνια
στην κάσα ενός φιλάργυρου, και τέλος
ήρθε η στιγμή της  πλερωμής κι ακούγονται
νομίσματα να πέφτουν πάνω στο τραπέζι~
σε τούτο το τυρρηνικό χωριό, πίσω από τη Θάλασσα του
    Σαλέρνο
πίσω από τα λιμάνια του γυρισμού, στην  άκρη
μιας φθινοπωρινής μπόρας, το φεγγάρι
ξεπέρασε τα σύννεφα, και γίναν
τα σπίτια στην  αντίπερα πλαγιά από σμάλτο.
Σιωπές αγαπημένες της  σελήνης.

Είναι κι αυτός ένας ειρμός της  σκέψης, ένας τρόπος
ν' αρχίσεις να μιλάς για πραγματα που ομολογείς
δύσκολα, σε ώρες όπου δε βαστάς, σε φίλο
που ξέφυγε κρυφά και φέρνει
μαντάτα από το σπίτι κι από τους συντρόφους,
και βιάζεσαι ν' ανοίξεις τη καρδιά σου
μη σε προλάβει η ξενιτιά και τον  αλλάξει.
Ερχόμαστε απ' την Αραπιά, την Αίγυπτο την Παλαιστίνη
   τη Συρία
το κρατίδιο
της Κομμαγηνής που 'σβησε σαν το μικρό λυχνάρι
πολλές φορές γυρίζει στο μυαλό μας,
και πολιτείες μεγάλες που έζησαν χιλιάδες χρόνια
κι έπειτα απόμειναν τόπος βοσκής για τις γκαμούζες
χωράφια για ζαχαροκάλαμα και καλαμπόκια.
Ερχόμαστε απ' την άμμο της  έρημος απ' τις Θάλασσες του
    Πρωτέα,
ψυχές μαραγκιασμένες από δημόσιες αμαρτίες,
καθένας κι ένα αξίωμα σαν το πουλί μες στο κλουβί του.
Το βροχερό φθινόπωρο σ αυτή τη γούβα
κακοφορμίζει την πληγή του καθενός μας
ή αυτό που Θά 'λεγες αλλιώς, νέμεση μοίρα
ή μοναχά κακές συνήθειες, δόλο και απάτη,
ή ακόμη ιδιοτέλεια να καρπωθείς το αίμα των άλλων.
Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμους~
ο άνθρωπος είναι μαλακός, ένα δεμάτι χόρτο~
χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος
μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της  μέρας
και πόδια που θα τρέχανε, κι ας είναι τόσο κουρασμένα,
στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους.
Ο άνθρωπος είναι μαλακός και διψασμένος σαν το χόρτο,
άπληστος σαν το χόρτο, ρίζες τα νεύρα του κι απλώνουν~
σαν έρθει ο Θέρος
προτιμά να σφυρίξουν τα δρεπάνια στ' άλλο χωράφι~
σαν έρθει ο Θέρος
άλλοι φωνάζουνε για να ξορκίσουν το δαιμονικό
άλλοι μπερδεύουνται μες στ' αγαθά τους,  άλλοι  ρητο-
    ρεύουν.
Αλλά τα ξόρκια τ' αγαθά τις ρητορείες,
σαν είναι οι ζωντανοί μακριά, τι Θα τα κάνεις;
Μήπως ο άνθρωπος είναι άλλο πράγμα;
Μην είναι αυτό που μεταδίνει τη ζωή;
Καιρός του σπείρειν, καιρός του Θερίζειν.

Πάλι τα ίδια και τα ίδια, Θα μου πεις, φίλε.
Ομως τη σκέψη του πρόσφυγα τη σκέψη του αιχμάλωτου
   τη σκέψη
του ανθρώπου σαν κατάντησε κι αυτός πραμάτεια
δοκίμασε να την αλλάξεις, δεν μπορείς.

lσως και να 'Θελε να μείνει βασιλιάς ανθρωποφάγων
ξοδεύοντας δυνάμεις που κανείς δεν αγοράζει,
να σεργιανά μέσα σε κάμπους αγαπάνθων
ν' ακούει τα τουμπελέκια κάτω απ' το δέντρο του μπαμπού,
καθώς χορεύουν οι αυλικοί με τερατώδεις προσωπίδες.
Ομως ο τόπος που τον  πελεκούν και που του καίνε σαν
    το πεύκο, και τον  βλέπεις
είτε στο σκοτεινό βαγόνι, χωρίς νερό, σπασμένα τζάμια,
   νύχτες και νύχτες
είτε στο πυρωμένο πλοίο που Θα βουλιάξει καθώς το δει-
    χνουν οι στατιστικές,
ετούτα ρίζωσαν μες στο μυαλό και δεν αλλάζουν
ετούτα φύτεψαν εικόνες ίδιες με τα δέντρα εκείνα
που ρίχνουν τα κλωνάρια τους μες στα παρθένα δάση
κι αυτά καρφώνουνται στο χώμα και ξαναφυτρώνουν~
ρίχνουν κλωνάρια και ξαναφυτρώνουν δρασκελόυτας
λεύγες και λεύγες~
ένα παρθένο δάσος σκοτωμένων φίλων το μυαλό μας.
Κι α σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές
είναι γιατί τ' ακούς γλυκότερα, κι η φρίκη
δεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωυτανή
γιατί είναι αμίλητη και προχωράει~
στάζει τη μέρα, στάζει στον ύπνο
μνησιπήμων πόνος1.

Να μιλήσω για ήρωες να μιλήσω για ήρωες: ο Μιχάλης
που έφυγε μ' ανοιχτές πληγές απ' το νοσοκομείο
ίσως μιλούσε για ήρωες όταν, τη νύχτα εκείνη
που έσερνε το ποδάρι του μες στη συσκοτισμένη πολιτεία,
ούρλιαζε ψηλαφώντας τον  πόνο μας~ "Στα σκοτεινά
πηγαίνουμε, στα σκοτεινά προχωρούμε..."
Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά.

Λίγες οι νύχτες με φεγγάρι που μ' αρέσουν.

                                                  Cava dei Tirreni, 5 Οκτωβρίου '44

1. Ο Αγαμέμνων είχε νικήσει στην Τροια ,μα λυτρωση δεν υπηρχε ....
αντιθετα υπηρχε οργη δεκαχρονη . Η οργη της μανας Κλυταιμηστρας , για τη θυσια της Ιφιγενειας ....

μίμνει γαρ φοβερά παλίνορτος

οικονόμος δολία μνάμων μήνις τεκνόποινος [16].

στάζει δ' ανθ' ύπνου προ καρδίας

μνησιπήμων πόνος [17].

ονειρόφαντοι δε πενθήμονες

πάρεισι δόξαι φέρου-

σαι χάριν ματαίαν [18].

απο τον Αγαμέμνονα του Αισχυλου ...μεταφραση " σταζει δ υπνου προ καρδιας , μνησιπημων πονος " κι αμεσως το ποιημα του Σεφερη αποκτα κι αλλη διασταση
Ναι , μια εξοχη λεξη 2000 χρονια μετα , φερνει την εικονα , νικητων πολεμιστων , που ομως πνευματικα μενουν αλυτρωτοι , απο τις χιλιαδες μνημες που κουβαλουν .

Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου 2012

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΤΕΣΤ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ


1. Να σημειώσετε στον πίνακα δίπλα από τις λέξεις τα μακρά και τα βραχέα φωνήεντα και τους διφθόγγους τους, και στη συνέχεια να τοποθετήσετε τους τόνους και τα πνεύματα στις λέξεις 
( όπου χρειάζονται):
ΛΕΞΕΙΣ                ΒΡΑΧΕΑ                  ΜΑΚΡΑ
λεγω
νησος
οικτος
γενναιος
οινος
δουλος
δουλων
ζευγος
εκεινοι
εκεινοις
υμεις
ημεις
ημιν
ουτος
νεανιων
ποιητα
υβρις
ροδον
(μονάδες 15)
2. Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις των ουσιαστικών και να τα τονίσετε :
ΟΝ. ὁ νεανίας οἱ νεανί__ ὁ ποιητής οἱ ποιητ__ ὁ Αἰσχίνης ὁ ἀγρός οἱ ἀγροί
ΓΕΝ. τοῦ νεανι__ τῶν νεανι__ τοῦ ποιητ__ τῶν ποιητ__ τοῦ Αἰσχιν__ τοῦ ἀγρ__ τῶν ἀγρ__
ΔΟΤ. τῷ νεανι__ τοῖς νεανι__ τῷ ποιητ__ τοῖς ποιητ__ τῷ Αἰσχιν__ τῷ ἀγρ__ τοῖς ἀγρ__
ΑΙΤ. τόν νεανίαν τούς νεανίας τόν ποιτ__ τούς ποιητ__ τόν Αἰσχιν__ τόν ἀγρ__ τούς ἀγρ__
ΚΛΗΤ. ᾧ νεανι__ ᾧ νεανι__ ᾧ ποιητ__ ᾧ ποιητ__ ᾧ Αἰσχιν __ ᾧ ἀγρ__ ᾧ ἀγρ__
(μονάδες 10)
3. Στις παρακάτω προτάσεις να κάνετε γραμματική αναγνώριση των Προσωπικών και των Δεικτικών αντωνυμιών :
Α.. Χρή καί ἐμέ ἐπόμενον τῷ νόμω πειρᾶσθαι ὑμῶν τῆς ἑκάστου βουλήσεως τε καί δόξης τυχεῖν.
(χρή= πρέπει, πειρᾶσθαι= να προσπαθήσω)
____________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Β.Ὣστε μοι δοκεῖ ὁ κατήγορος εἰπεῖν περί τῆς ἐμῆς ἀδικίας καί περί τούτων τῶν συκοφαντῶν.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Γ. Λέξον ἡμῖν πόθεν ἤρξατο σε διδάσκειν ταύτην τήν στρατηγίαν .
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Δ. Ἐκέλευσε αὐτός ταύτας πλεῖν επί τούτοις τοῖς στρατιώταις.
(πλεῖν= να εκπλεύσουν)
____________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________
(μονάδες 10)
4.α) Να αντιστοιχίσετε τους τύπους της ενεργητικής φωνής τους ρήματος λύω της στήλης Α με τους κατάλληλους αριθμούς της στήλης Β:
A Β
ἒλυσας οριστική μέλλοντα γ’ ενικού
λύσῃ υποτακτική ενεστώτα β’ ενικού
λύσει  ευκτική αορίστου γ’ ενικού
λῦε απαρέμφατο αορίστου
λῦσαι  ευκτική αορίστου α’ ενικού
λύσαι  οριστική ενεστώτα γ’ ενικού
λύσαιμι  οριστική αορίστου β’ ενικού
λύῃς  υποτακτική αορίστου γ’ ενικού
λῦσον  προστακτική ενεστώτα β’ ενικού
λύει  προστατική αορίστου β’ ενικού
(μονάδες 15)
β) Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος εἰμί :
   Οριστική Υποτακτική Ευκτική     Προστακτική
α’  εἰμί            ὦ                 εἲην                  ……….
β΄ …………. …………..       …………              ……….
γ΄ …………. …………..       …………              ἒστω
α΄ ………….   ὦμεν          ……… /εἶμεν      ………
β΄ ………       ………..        ………./……         ………
γ΄ εἰσίν      ……………      ……../ εἶεν        ………………….
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ           ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
Απαρέμφατο ………………………….. …………………………………..
Μετοχή ………………………….             ………………………
(μονάδες 15)
5. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τα υπογραμμισμένα Κατηγορούμενα των παρακάτω προτάσεων :
α. Χρώμεθα αὐτοῖς συμβούλοις. (χρῶμαι= χρησιμοποιώ)
β. Ἡ ἀρετή οὐ παντός ἐστιν.
γ. Σόλων ἦν τῶν ἐπτά σοφῶν.
δ. Ἡ οἰκία λίθου ἐστίν.
ε. Ἡ οἰκία πατρός ἐστίν.
στ. Αἱ νῆες ἦλθον βοηθοί. ( αἱ νῆες= τα καράβια)
ζ. Ὁ ἄγγελος τριταῖος ἀφίκετο. (ἀφίκετο= έφτασε)
η. Ἢρετο τό ὓψος τοῦ τείχου μέγα.


α______________________________
β_______________________________
γ_______________________________
δ_______________________________
ε_______________________________
στ______________________________
ζ_______________________________
η_______________________________
(μονάδες 20)
6. Να κλίνετε στον ενικό και στον πληθυντικό αριθμό ,μαζί με το άρθρο, τα παρακάτω ουσιαστικά :
ἡ πολιτεία , ἡ τράπεζα, ἡ νῆσος,ἡ πόλις
(μονάδες 15)

Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου 2012

Γιατί μαθαίνουμε Αρχαία Ελληνικά;


 Έχει γίνει πια κοινότοπη κι αναμενόμενη η ερώτηση των μαθητών της Α΄Λυκείου για τη χρησιμότητα της εκμάθησης των Αρχαίων Ελληνικών, ειδικά τις πρώτες ημέρες όπου γίνεται η μύησή τους  στο μάθημα . Παράλληλα με την επιχειρηματολογία που αναπτύσσει κάθε φιλόλογος, προκειμένου να δώσει μια εμπεριστατωμένη απάντηση και για την επίρρωσή της, παραθέτουμε το άρθρο του πανεπιστημιακού καθηγητή κλασσικής φιλολογίας Γιώργη Γιατρομανωλάκη.


Γιατί μαθαίνουμε Αρχαία Ελληνικά;

του Γ. ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ

Σε προηγούμενο άρθρο μας είχαμε αναφερθεί στη σοβαρότατη κρίση που περνούν τα κλασικά γράμματα στον τόπο μας. Που παρά τις αλλαγές, τις μεταρρυθμίσεις και τις αντιμεταρρυθμίσεις, 30 χρόνια τώρα, τα Αρχαία «μας» πάνε από το κακό στο χειρότερο. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ευρωπαϊκού Δικτύου Επικοινωνίας και Πληροφόρησης (Euronem), η Ελλάδα κατέχει στους τομείς των φυσικών σπουδών και της κλασικής παιδείας την 29η θέση μεταξύ 31 ευρωπαϊκών χωρών,  στις οποίες συμπεριλαμβάνονται όλες οι χώρες-μέλη της ΕΕ! «Το Βήμα», που μετέδωσε την είδηση δεν αποκαλύπτει, δυστυχώς, ποιες είναι οι δύο ευρωπαϊκές χώρες που πήραμε φαλάγγι στην κλασική παιδεία. Όμως αν τα στοιχεία της παραπάνω μελέτης είναι ακριβή, τότε πρέπει να παραιτηθούν όλοι οι υπουργοί Παιδείας των τελευταίων 30 χρόνων. Εννοώ να παραιτηθούν από την υπερηφάνεια τους. Και καλά στα Αρχαία που δεν έχουν ψωμί. Αλλά και στις φυσικές επιστήμες; Δηλαδή, πού είμαστε καλοί όσον αφορά την Παιδεία και τα παιδιά μας; 
Σκοπός μας δεν είναι να καταγγείλουμε άλλη μια φορά την κατάσταση της Παιδείας μας. Δεν έχει νόημα. Πρόθεσή μας είναι να προτείνουμε κάποιες πρακτικές «λύσεις» που, κατά τη γνώμη μας, θα επέτρεπαν ενδεχομένως στην εκπαίδευσή μας (δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια) να αισιοδοξεί για το μέλλον των κλασσικών γραμμάτων στη χώρα μας. Μεγάλα λόγια, θα πει κάποιος. Κάθε άλλο.
Οι προτεινόμενες «λύσεις» είναι απλές και ρεαλιστικές. καθόλου μεγαλόστομες. Θα έλεγα μάλιστα πως είναι «πεζές». Αλλά λίγο ακριβούτσικες. Ό,τι χειρότερο δηλαδή για το σεβαστό υπουργείο, που χρόνια τώρα(για να μην παρεξηγηθούμε) αρέσκεται σε λύσεις μεγαλόστομες και φθηνιάρικες.

·  Τα «ελληνικά γονίδια»
Όμως προτού έρθουμε στα πρακτικά, οφείλουμε να απαντήσουμε σε ένα ουσιώδες ερώτημα που έχει να κάνει με τον σκοπό της διδασκαλίας των Αρχαίων. Είναι προφανές ότι η όποια απάντηση θα καθορίσει και τα μέτρα που θα λάβουμε.
Το απλό ερώτημα είναι: τι εννοούμε όταν λέμε ότι τα παιδιά μας πρέπει να «μάθουν», να «σπουδάσουν» Αρχαία, δηλαδή Αρχαία ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία; Καλύτερα: για ποιο λόγο «διδάσκουμε»ή «μαθαίνουμε» Αρχαία;(Θέτουμε τα ρήματα σε εισαγωγικά για προφανείς λόγους). Το ερώτημα φαίνεται απλό αλλά, παρά ταύτα, έχει πάρει πολλές, διαφορετικές και κυρίως νεφελώδεις και ακατανόητες απαντήσεις. Όμως αν ρωτήσουμε κάποιον φοιτητή Ιατρικής γιατί επέλεξε αυτό το επάγγελμα (και κατά συνέπεια γιατί ταλαιπωρήθηκε χρόνια στο Γυμνάσιο, στο Λύκειο, στα φροντιστήρια και στις πανελλαδικές) οι απαντήσεις που θα λάβουμε θα είναι κατανοητές. Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, θα απαντήσουν ότι διάλεξαν την Ιατρική διότι είναι ένα κοινωνικά χρήσιμο επάγγελμα, με κύρος και χρήμα. Οι ανθρωπιστικοί λόγοι που θα επικαλεστούν ορισμένοι είναι στην περίπτωσή τους κατανοητοί. Όμως οι φοιτητές της Φιλοσοφικής δεν μπορούν να απαντήσουν με την ίδια σαφήνεια. Και κατά συνέπεια δεν μπορούν να αιτιολογήσουν τόσα χρόνια προπαρασκευαστικών σπουδών. Που τελικά δεν θα τους εξασφαλίσουν κάποιο επάγγελμα. Τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον. Θα υπάρξουν όμως μερικοί που θα επικαλεσθούν (αορίστως) εθνικούς λόγους, τα ελληνικά γονίδια, την αρχαία κληρονομιά κτλ. Κάποιοι θα αναφερθούν και στα περίφημα ανθρωπιστικά ιδεώδη κλπ. Ύστερα όλοι θα ψάξουν να βρουν πρακτικούς τρόπους να εξοικονομήσουν τα προς το ζην.
Και καλά η απόληξη αυτής της θλιβερής αλυσίδας: να αποφοιτούν κάθε χρόνο χιλιάδες από τις Φιλοσοφικές. Χωρίς σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση. Χωρίς (κι εδώ είναι το τραγικό) να γνωρίζουν και οι ίδιοι τι έχουν σπουδάσει και γιατί έχουν σπουδάσει ό,τι τελοσπάντων έχουν σπουδάσει. Όμως την αρχή αυτής της αλυσίδας, δηλαδή τα παιδιά του Γυμνασίου, πώς την αντιμετωπίζουμε; Με ποιο λογικό επιχείρημα θα τα πείσουμε να αρχίζουν να κλίνουν το λύω και να λένε το νόημα μιας μεταφρασμένης ραψωδίας; Ότι έτσι κάποτε θα βγάλουν λεφτά; Αποκλείεται. Τέτοια οι μαθητές του Γυμνασίου δεν τα χάβουν. Ότι όποιος μάθει Αρχαία γίνεται καλός χριστιανός; Ναι. Ίσως, αρκεί να αποφεύγει τον Αριστοφάνη. Ότι με τα Αρχαία γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι1 Αν ίσχυε αυτό, τότε οι καθηγητές Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας θα έπρεπε να είναι οι καλύτεροι άνθρωποι.

·  Οι λογικές απαντήσεις
Να μη μακρηγορώ. Τη μόνη «λογική» απάντηση γιατί μαθαίνουμε Αρχαία, γιατί τελοσπάντων εντρυφούμε στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία, την έχουν δώσει οι μεγάλοι συγγραφείς. Έλληνες και ξένοι. Όχι οι φιλόλογοι. Ούτε οι παιδαγωγοί. Ούτε το υπουργείο Παιδείας. Αλλά αυτή η «λογική» απάντηση, επειδή ακριβώς προέρχεται από τον χώρο της τέχνης, δεν φαίνεται να μας ικανοποιεί πρακτικά. Αντιθέτως δείχνει το «περιττόν», το μη πρακτικόν. Το πολυτελές. Το μη αναγκαίον. Αυτό όμως που τελικά αποδεικνύεται αναγκαίον. Η τέχνη είναι «περιττή», αλλά τόσο αναγκαία. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι «περιττοί», αλλά παρά ταύτα τους πληρώσαμε και με το παραπάνω. Γιατί; Διότι ο πολιτισμός γενικότερα μοιάζει περιττός, αλλά προφανώς δεν είναι. Ο Καβάφης λοιπόν έμαθε και διαχειρίστηκε την αρχαία ελληνική λογοτεχνία διότι εκεί, σε μια συγκεκριμένη εποχή της, βρήκε το υλικό να δημιουργήσει ο ίδιος το δικό του έργο. Μεταποίησε το αρχαίο λογοτεχνικό υλικό για χάρη, προς όφελος της τέχνης του. Αυτό έκανε και ο Σεφέρης. Και ο Τζέιμς Τζόυς. Και ο σκηνοθέτης της «Τροίας». Βρήκαν υλικό όχι πώς να γίνουν καλοί άνθρωποι, αλλά πώς να εμπνευστούν και να δημιουργήσουν. Η αρχαία ελληνική λογοτεχνία, κάθε λογοτεχνία, είναι πηγή έμπνευσης και δημιουργίας. Αυτό ισχύει και για τη νεοελληνική λογοτεχνία αλλά και για την ισπανική και την κινέζικη. Εδώ σε μας συντρέχουν – να το δεχτούμε – ιστορικοί λόγοι που επιβάλλουν (τουλάχιστον σε όσους το επιθυμούν) και τη γλωσσική διδασκαλία των Αρχαίων. μαθαίνουν λοιπόν Αρχαία τα γυμνασιόπαιδα επειδή έτσι έχουν την πολυτέλεια να γίνουν μέτοχοι μιας άλλης τάξεως γλωσσικής και λογοτεχνικής γνώσης και εμπειρίας. Δεν γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι διαβάζοντας Ορέστεια ή Οθέλο.

·   Η εθνική μας «πολυτέλεια»
Ο Πλάτων κατάλαβε πολύ καλά ότι η μεγάλη λογοτεχνία διαχειρίζεται συνήθως το Κακό. Μαθαίνουμε Αρχαία γιατί αυτό ωφελεί τη φαντασία, την έμπνευση και τη δημιουργικότητά μας. Μας δίνει την πολυτέλεια του «ωφέλιμου περιττού». Αλλά όσοι διακηρύττουν και υποστηρίζουν αυτή την πολυτέλεια γνωρίζουν ότι πρόκειται για μια πολύ δαπανηρή επένδυση, χωρίς αναμενόμενα υλικά κέρδη. Μπορεί να έρθουν και αυτά, αλλά το ζητούμενο για την ώρα είναι η χρηματοδότηση της φαντασίας και της δημιουργίας. Όπως έγινε με τους Ολυμπιακούς. Που συνεχώς επικαλούμαστε. Όπως πρέπει να γίνεται με τα μουσεία, τη μουσική, τη ζωγραφική, τη λογοτεχνία. Αν δεχτούμε (και στη συνέχεια πείσουμε τους ενδιαφερόμενους) ότι η διδασκαλία των Αρχαίων μας οδηγεί στην απαραίτητη και ζωτική πολυτέλεια του «περιττού», στην έμπνευση και στη δημιουργία μέσα στην καθημερινότητα( δεν χρειάζεται να γίνουμε όλοι ποιητές), τότε μπορούμε να επικαλεστούμε και άλλους λόγους.
Κληρονομικούς, ενδεχομένως, παιδαγωγικούς κλπ. Όμως αν δεν δούμε τη διδασκαλία των Αρχαίων ως ύψιστη «εθνική πολυτέλεια», τότε να σταματήσουμε να παραπονούμαστε, να ταλαιπωρούμε και να ταλαιπωρούμαστε. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να διαφυλάξουμε και να προβάλουμε αυτή την «εθνική πολυτέλεια» και να τη συντηρήσουμε γενναίως. Οικονομικά και ψυχικά. 


Το Βήμα

Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου 2012

Παγιδευμένοι στα κοινωνικά δίκτυα





Ο «Αντίχριστος της Σίλικον Βάλεϊ», όπως αρέσκεται να αποκαλεί τον εαυτό του ο συγγραφέας και επιχειρηματίας Αντριου Κιν, έχει εξαπολύσει πόλεμο στο facebook και στο twitter, τονίζοντας πως η επανάστασή τους «μας διχάζει, μας μικραίνει και μας αποπροσανατολίζει»

Πόσο ελεύθεροι αισθάνεστε κάθε φορά που κάνετε «like» στο facebook ή ανεβάζετε ένα σχόλιο στο twitter; Τα κοινωνικά δίκτυα έφεραν την πληροφορία κυριολεκτικά στα χέρια μας, δίνοντας για πρώτη φορά την ευκαιρία σε εκατομμύρια ανθρώπους να γίνουν παραγωγοί και όχι απλώς καταναλωτές περιεχομένου. Δεν έχουν, όμως, όλοι την ίδια γνώμη.

Τα social media δεν είναι το βασίλειο της απόλυτης ελευθερίας. Αναδεικνύουν τον πιο κακό εαυτό μας, προκαλούν εθισμό και μας αναγκάζουν να ζούμε σε μια γυάλινη σφαίρα, εκχωρώντας τα τελευταία ψήγματα ιδιωτικότητας που μας έχουν απομείνει.

Ο «φιλιππικός» εναντίον των κοινωνικών δικτύων ανήκει στον βρετανοαμερικανό συγγραφέα και επιχειρηματία Αντριου Κιν, ο οποίος αποτελεί εμβληματική φυσιογνωμία του «κινήματος» ενάντια στην κοινωνική δικτύωση.

Οπου σταθεί κι όπου βρεθεί δεν χάνει την ευκαιρία να κατακεραυνώνει το facebook, ανάγοντάς το σε εχθρό τόσο του ατόμου όσο και της κοινωνίας.

Στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Ψηφιακός ίλιγγος: Πώς η ηλεκτρονική κοινωνική επανάσταση του σήμερα μας διχάζει, μας μικραίνει και μας αποπροσανατολίζει», ο Κιν περιγράφει την κοινωνική δικτύωση ως την πιο «βασανιστική πολιτιστική μεταμόρφωση από την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης».

Το facebook και τα υπόλοιπα δίκτυα, υποστηρίζει, μας οδηγούν στην υπερκατανάλωση πληροφοριών τις οποίες δεν προλαβαίνουμε να αφομοιώσουμε και καλλιεργούν ένα υπερτροφικό Εγώ, κάνοντας τον χρήστη να θεωρεί ότι όλος ο κόσμος περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του - ή, μάλλον, από το ψηφιακό προφίλ του.

Οι απόψεις αυτές - υπερβολικές και κινδυνολογικές κατά πολλούς - προκαλούν θύελλα αντιδράσεων κάθε φορά που διατυπώνονται. Πριν από λίγα χρόνια ένας μπλόγκερ μπήκε στον ιστότοπο του Κιν και τον χαρακτήρισε «διανοητική πόρνη του κατεστημένου».
Ο ίδιος, πάλι, αρέσκεται να αποκαλεί τον εαυτό του «Αντίχριστο της Σίλικον Βάλεϊ» - όπου έχουν την έδρα τους οι μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας του κόσμου.
Παραδόξως, ο Αντριου Κιν υπήρξε ένας από τους πρώτους επιχειρηματίες του Ιντερνετ, ιδρύοντας την εταιρεία Audiocafe.com το 1995. Ωστόσο, εναντιώθηκε εξαρχής στην κοινωνική δικτύωση.

Ο 52χρονος συγγραφέας έγινε ευρέως γνωστός το 2007, όταν εκδόθηκε το βιβλίο του «Η λατρεία του ερασιτέχνη: Πώς το Ιντερνετ σκοτώνει τον πολιτισμό μας» - που μεταφράστηκε σε 17 γλώσσες - στο οποίο καταφέρεται εναντίον της δωρεάν διανομής περιεχομένου μέσω του Διαδικτύου, υποστηρίζοντας ότι οι ερασιτεχνικές προσπάθειες υπονομεύουν την ποιότητα.

Τούτου δοθέντος, δεν αποτελεί έκπληξη το μίσος του Κιν για τη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia, τα λήμματα της οποίας δεν συντάσσονται από ειδικούς, αλλά από απλούς χρήστες: «Η Wikipedia είναι χαζή. Η ποιότητα του περιεχομένου που παράγεται από το πλήθος είναι χαμηλή», έχει δηλώσει.

Πυρά κατά facebook. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο ιταλικό περιοδικό «Εσπρέσο» ο Κιν ανέλυσε τους τρεις λόγους για τους οποίους «το να μοιράζεσαι περιεχόμενο (μέσω των κοινωνικών δικτύων) είναι παγίδα».

«Πρώτον, το facebook και το Google έχουν μετατραπεί σε προϊόντα προς πώληση στους διαφημιστές. Οι καταναλωτές πιέζονται διαρκώς να αποκαλύψουν προσωπικές τους πληροφορίες, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν με αναρίθμητους τρόπους, ακόμη και για να αρνηθεί μια εταιρεία να δώσει δουλειά σε κάποιον ή να του παράσχει ιατρική κάλυψη. Δεύτερον, οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τα social media για να συλλέξουν δεδομένα για τους πολίτες. Τρίτον, τα κοινωνικά δίκτυα είναι εθιστικά, όπως τα αναψυκτικά ή τα τσιγάρα. Ο εθισμός που προκαλούν τροφοδοτείται από τον ναρκισσισμό μας, οδηγώντας μας σε παιδιάστικα καμώματα».

Ο Κιν δεν διστάζει να συγκρίνει τον ιδρυτή του facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ με τον βρετανό φιλόσοφο Τζέρεμι Μπένθαμ, ο οποίος το 1785 ανέπτυξε τη θεωρία του «Πανοπτικού», μιας φυλακής στην οποία οι κρατούμενοι είναι υπό εικοσιτετράωρη παρακολούθηση.

«Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα ή ως τραγωδία», δήλωσε, περιγράφοντας το facebook με τα πιο μελανά χρώματα: «Πράγματα που είναι πολύ καλά για να είναι αληθινά, συνήθως στρέφονται εναντίον μας με σκοπό να μας καταστρέψουν. Αυτό συμβαίνει και με τα ελεύθερα κοινωνικά δίκτυα».

Ο ίδιος, πάντως, έχει ξεμπερδέψει από καιρό με το facebook. «Ντρεπόμουν για το περιεχόμενο που αναρτούσαν οι χρήστες κι έτσι αποφάσισα να κλείσω τον λογαριασμό μου. Σας πληροφορώ ότι δεν μου λείπει καθόλου», είπε στην αμερικανική εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς».

Το ελληνικό παράδειγμα. Παρά το μίσος του για τα κοινωνικά δίκτυα, ο Κιν δεν διστάζει να ενθαρρύνει τους νέους να ασχοληθούν με το Ιντερνετ, φέρνοντας ως παράδειγμα την... Ελλάδα.
«Μέσα στη γενικότερη απελπισία που επικρατεί στην Ελλάδα, συντελείται μια ψηφιακή αναγέννηση της οποίας ηγείται μια νέα γενιά ταλαντούχων επιχειρηματιών», δήλωσε πρόσφατα στο CNN.



TA NEA