Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2012

ΚΑΒΑΦΗΣ-ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ, διακειμενικότητα και πρόσληψη

Η συνεξέταση του ποιήματος του Κ. Καβάφη, Μελαγχολία Ιάσωνος Κλεάνδρου, ποιητού εν Κομμαγηνή 595 μ.Χ. με τον βυζαντινής τεχνοτροπίας ομώνυμο πίνακα του Ν. Εγγονόπουλου μάς βοηθάει να εντοπίσουμε και μια άλλη διάσταση-πρόσληψη του καβαφικού έργου.


Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
Μελαγχολία του Ιάσονος Κλεάνδρου• ποιητού εν Κομμαγηνή• 595 μ.Χ.

Το γήρασμα του σώματος και της μορφής μου

είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι.

Δεν έχω εγκαρτέρησι καμιά.

Εις σε προστρέχω Τέχνη της Ποιήσεως,

που κάπως ξέρεις από φάρμακα•

νάρκης του άλγους δοκιμές, εν Φαντασία και Λόγω.



Είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι.-

Τα φάρμακα σου φέρε Τέχνη της Ποιήσεως,

που κάμνουνε - για λίγο - να μη νοιώθεται η πληγή.


Νίκος Εγγονόπουλος

 
Ο ποιητής Ιάσων Κλεάνδρου -γνωστός και από το ποίημα του Καβάφη «Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου• ποιητού εν Κομμαγηνή• 595 μ.Χ.» - είναι το θέμα ενός μικρών διαστάσεων πίνακα που ζωγραφίζει την ίδια χρονιά (1935). Έχει τον τίτλο «Η θυσία του ποιητή Ιάσωνος Κλεάνδρου εν Κομμαγηνή  . Στο κέντρο, βωμός με μαχαίρι και μπροστά του κριάρι. Αριστερά, ο ποιητής σε στάση και μορφή προφήτη, και δεξιά του δύο νέοι, σαν Απόστολοι, συνομιλούν. Πίσω υψώνονται τριγωνικού σχήματος βουνά και στο άνοιγμά τους φανταστικός τετράγωνος πύργος. Ο αν. καθηγητής Δ. Ράιος, στο βιβλίο  του για το ποίημα του Καβάφη «Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου• ποιητού εν Κομμαγηνή• 595 μ.Χ.», συσχετίζει  εικονογραφικά τον πίνακα του Εγγονόπουλου με τη μεταβυζαντινή παράσταση της θυσίας του Αβραάμ. Δίδει δε στην παράσταση την ερμηνεία που προτείνει ο ίδιος για την ανάγνωση του ποιήματος του Καβάφη, υποστηρίζοντας ότι «ο ποιητής και ζωγράφος Νίκος Εγγονόπουλος... πρέπει να είχε συλλάβει ένα κομμάτι από το κρυμμένο βάθος του κειμένου του αλεξανδρινού ποιητή, καθώς η ζωγραφική σύνθεση συνδυάζει φανερά στοιχεία από την θυσία του Αβραάμ και την "ανανεωτική θυσία του κριαριού" από την Μήδεια με υπαινικτικό συμβολισμό το ξανάνιωμα του Ιάσονα με την ίδια μέθοδο».
ΝΙΚΟΣ ΖΙΑΣ
Καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Νίκος Εγγονόπουλος, ο Βυζαντινός

Εισαγωγή στην ομώνυμη έκδοση, Αθήνα 2001.

 
 
 
 



Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ                                                               






 Ν. ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ



















Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου